นางสาวอุษา โทณผลิน ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 3 อุดรธานี (สศท.3) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยถึงการลงพื้นที่ของ สศท.3 เพื่อติดตามโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และ เชื่อมโยงตลาด ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนมันเส้นสะอาดหนองแซงสร้อย หมู่ 5,7,9 ตำบลน้ำพ่น อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี เป็นกลุ่มที่ประสบความสำเร็จในการผลิตมันสำปะหลัง มีศักยภาพการผลิตในพื้นที่ สามารถเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตและลดต้นทุนการผลิต โดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เหมาะสม รวมทั้งเครือข่ายความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆ สอดคล้องกับความต้องการของตลาด และอุตสาหกรรมต่อเนื่อง โดยเฉพาะอุตสาหกรรมอาหาร อุตสาหกรรมพลังงาน และอุตสาหกรรมเคมีภัณฑ์และยาที่มีมูลค่าเพิ่มสูง
จากการติดตาม พบว่า เกษตรกรปลูกมันสำปะหลังมากว่า 10 ปี กลุ่มเริ่มดำเนินการปี 2561 โดยมีกรมส่งเสริมการเกษตร เป็นหน่วยงานรับผิดชอบหลัก โดยทางกลุ่มแปลงใหญ่มีการบริหารจัดการแปลงอย่างมีประสิทธิภาพและมุ่งมั่นขยายผลยกระดับศักยภาพการผลิตการตลาดของกลุ่มจึงได้เข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และ เชื่อมโยงตลาด เมื่อปี 2564 ปัจจุบันได้จัดตั้งเป็น บริษัทเกษตรแปลงใหญ่ 579 มีเกษตรกรสมาชิก 44 ราย พื้นที่ปลูกรวม 371 ไร่ (ปลูกเฉลี่ย 8 ไร่/ครัวเรือน) รวมทั้ง 3 หมู่บ้าน โดยมีนายสำรวย ทองลา เป็นประธานกลุ่ม
ซึ่งจากการเข้าร่วมโครงการกลุ่มแปลงใหญ่ได้รับการสนับสนุนเทคโนโลยีอุปกรณ์ลดต้นทุนการผลิต ได้แก่ เครื่องสับมันสำปะหลัง ใช้แทนแรงงานคน เพื่อเพิ่มความรวดเร็วในการสับหัวมันสด และในการสับจะมีความสม่ำเสมอทำให้มันสำปะหลังแห้งเร็ว , เครื่องดั้มมันสำปะหลัง , รถตักล้อยาง , ลานตาก และอาคารเก็บผลผลิตเพื่อมาดำเนินการรับซื้อหัวมันสดจากสมาชิกมาดำเนินการในการผลิตมันเส้นสะอาด
สำหรับผลลัพธ์จากการเข้าร่วมโครงการยกระดับแปลงใหญ่ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาด พบว่าก่อนเข้าร่วมโครงการฯ เกษตรกรมีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 5,720 บาท/ไร่/ปี ผลผลิตรวม 1.38 ล้านกิโลกรัม/ปี (1,389 ตัน/ปี) ผลผลิตเฉลี่ย 3,744 กิโลกรัม/ไร่/ปี ทางกลุ่มรับซื้อผลผลิตมันสำปะหลัง (สด) คละ ราคา 2.50 บาท/กิโลกรัม ได้ผลตอบแทนเฉลี่ย 9,360 บาท/ไร่/ปี คิดเป็นผลตอบแทนเฉลี่ยสุทธิ (กำไร) 3,640 บาท/ไร่/ปี หลังจากเข้าร่วมโครงการฯ เกษตรกรมีต้นทุนการผลิตเฉลี่ย 5,540 บาท/ไร่/ปี ผลผลิตรวม 4.28 ล้านกิโลกรัม/ปี (4,280 ตัน/ปี) ผลผลิตเฉลี่ย 4,280 กิโลกรัม/ไร่/ปี ทางกลุ่มรับซื้อผลผลิตมันสำปะหลัง (สด) คละ ราคา 2.50 บาท/กิโลกรัม ได้ผลตอบแทนเฉลี่ย 10,700 บาท/ไร่/ปี คิดเป็นผลตอบแทนเฉลี่ยสุทธิ (กำไร) 5,160 บาท/ไร่/ปี
ดังนั้น จะเห็นได้ว่าหลังจากเข้าร่วมโครงการฯ เกษตรกรมีต้นทุนการผลิตลดลง 180 บาท/ไร่/ปี หรือลดลงร้อยละ 3 เนื่องจากเกษตรกรสมาชิกใช้เทคโนโลยีการผลิตแทนการใช้แรงงานคน และได้รับการสนับสนุนปุ๋ยในราคาสมาชิก ซึ่งราคาถูกกว่าท้องตลาด ด้านผลผลิตต่อไร่เพิ่มขึ้น 536 กิโลกรัม/ไร่/ปี หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 14 เนื่องจากเกษตรกรดูแลรักษาดี ประกอบกับไม่มีโรคระบาด ส่งผลให้เกษตรกรมีกำไรเพิ่มขึ้น 1,520 บาท/ไร่/ปี หรือร้อยละ 42
ปัจจุบันทางกลุ่มได้มีการรับซื้อผลผลิตมันสำปะหลัง (สด) จากสมาชิกประมาณ 505,000 กิโลกรัม/ปี (505 ตัน/ปี) โดยจำหน่ายเป็นหัวมันสด ประมาณ 200,000 กิโลกรัม/ปี (200 ตัน/ปี) แปรรูปจำหน่ายเป็นมันเส้นสะอาด ประมาณ 300,000 กิโลกรัม/ปี (300 ตัน/ปี) ผลิตเป็นอาหารสัตว์ ประมาณ 4,000 กิโลกรัม/ปี (4 ตัน/ปี) และนำมาปุ๋ยหมักอินทรีย์ ประมาณ 1,000 กิโลกรัม/ปี (1 ตัน/ปี) นอกจากนี้ หลังจากหมดฤดูการผลิต ทางกลุ่มแปลงใหญ่ได้ใช้อาคาร ลานตาก เครื่องชั่ง เครื่องมือเครื่องจักรต่างๆในการพัฒนาต่อยอดในการสร้างรายได้เพิ่ม เพื่อให้เกิดประโยชน์และความคุ้มค่าสูงสุด โดยเป็นจุดรวบรวมการรับซื้อไม้ต่างๆ เช่น ไม้ยูคา ไม้รวม เศษไม้ต่างๆ มาทำเป็นไม้ถ่านเชื้อเพลิงชีวมวลในการสร้างงาน สร้างอาชีพ เพื่อให้สมาชิกมีรายได้ตลอดทั้งปี
ทั้งนี้ ในระยะต่อไปทางกลุ่มมีแผนพัฒนาเพื่อความยั่งยืน โดยบริหารจัดการสินค้าให้มีผลผลิตเพียงพอต่อความต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง ส่งเสริมการสร้างมูลค่าเพิ่มจากเศษวัสดุเหลือใช้การนำเหง้า ลำต้น เศษดินที่ติดหัวมันสดมาทำปุ๋ยหมักอินทรีย์ และมีการเชื่อมโยงตลาดเพื่อเป็นจุดรวบรวมรับซื้อไม้รวมต่างๆ มาทำเป็นไม้ถ่านเชื้อเพลิงชีวมวล ในการสร้างงาน สร้างอาชีพมั่นคง เพื่อให้สมาชิกมีรายได้ตลอดทั้งปีเพื่อให้เกิดความยั่งยืนต่อไป ทั้งนี้ ท่านที่สนใจข้อมูลการผลิตและผลการดำเนินงานของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนมันเส้นสะอาดหนองแซงสร้อย หมู่ 5,7,9 ตำบลน้ำพ่น อำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี สามารถติดต่อสอบถามได้ที่ นายสำรวย ทองลา ประธานกลุ่ม โทร 09 3520 8194
