เปิดโผต้นไม้ 10 ชนิดพิชิตฝุ่น
“ต้นไม้” ลดฝุ่น PM2.5 ได้อย่างไร
1. ต้นไม้สามารถดูดซับกลิ่น มลพิษ และ ฝุ่นละออง ผ่านทางใบ เปลือก และ ลำต้น จึงมีคุณสมบัติดักจับฝุ่นละอองในอากาศได้
2. อากาศที่ผ่านเรือนยอดต้นไม้ จะมีปริมาณฝุ่น PM2.5 ลดลง 10-50% และทำให้อุณหภูมิลดลง 0.4 – 3 องศาเซลเซียส
3. ฝุ่น PM2.5 จะเกาะแน่นกับผิวของใบไม้ที่เป็นชั้นเยื่อบุภายนอก รวมถึงเปลือกที่กิ่งก้านและลำต้น โดยฝุ่นที่เกาะค้างอยู่จะถูกน้ำฝนชะล้างและไหลลงสู่พื้น ลดการกระจายของฝุ่น
4. การสังเคราะห์แสงของพืช จะช่วยดูดฝุ่น PM2.5 และ ก๊าซพิษต่างๆ แล้วเปลี่ยนเป็นก๊าซออกซิเจนละไอน้ำออกมาแทน เปรียบเสมือนเครื่องกรองอากาศที่มีชีวิต
ต้นไม้ที่เหมาะแก่การดักจับฝุ่นละอองเป็นพิเศษจะต้องเป็นต้นไม้ที่โตเร็ว ผิวใบไม่เรียบ มีขนหรือไขปกคลุม ส่วนเรื่องของความหนาแน่นของพุ่มใบก็มีส่วน เพราะมันเพิ่มพื้นที่ผิวที่จะดักจับฝุ่น ดังนั้น ใครที่จะปลูกต้นไม้เพื่อลดฝุ่นก็ต้องนึกถึงสิ่งนี้ และก็ต้องดูด้วยว่าต้นไม้เหล่านั้นเหมาะกับการปลูกที่ไหนด้วย
สำหรับต้นไม้ที่เหมาะกับการปลูกในเมือง ไม้พุ่มและไม้ต้น สามารถปลูกเพื่อลดฝุ่นตามท้องถนนได้ มีดังนี้
หอมหมื่นลี้ ไม้พุ่มหรือไม้ต้นขนาดเล็ด สูงได้ถึง 12 ม. เหมาะกับเป็นไม้กระถางริมหน้าต่าง แนวกำแพงทางเท้า มุมอาคาร ใต้ทางด่วนหรือรถไฟฟ้า ทรงพุ่มไม่แผ่ขยายมาก ออกดอกตลอดปี ทนแล้ง ดูแลง่าย
ตะเคียนหนู ไม้ต้นกึ่งผลัดใบ ใบขนาดเล็กออกหนาแน่น อาจสูงได้ถึง 40 ม. เหมาะกับริมถนนหรือสวนสาธารณะ อาจผลัดใบสูงในช่วงหน้าแล้ง ใบและผลเก็บกวาดได้ง่าย ไม่อุดตันท่อระบายน้ำ
รามใหญ่ ไม้พุ่ม สามารถปลูกริมทางเดิน ตามมุมอาคาร หรือแทรกไม้ต้นอื่นได้ ทนมลพิษในเมืองแต่ไม่ทนแล้งมาก
สะเดา ไม้ต้นไม่ผลัดใบ สูง 15-20 ม. นิยมปลูกเป็นไม้ในสวนป่า เกาะกลางถนน หรือสองข้างถนน เพื่อให้ร่มเงาและกำบังลม ทนแล้งและทนมลพิษในเขตเมือง โตเร็ว ขึ้นได้ดีในที่แห้งแล้งและทุกสภาพภูมิอากาศ
ปอกระสา ไม้ต้นขนาดเล็ก สูงไม่เกิน 10 ม. นิยมปลูกสองข้างถนน หรือแซมต้นไม้อื่นที่ทรงพุ่มหนาแน่นโตเร็ว ทนแล้ง ปรับเข้ากับสภาพเมืองได้ ช่วยดูดซับโลหะหนัก แต่ละอองเกสรอาจทำให้เกิดความระคายเคือง
หางนกยูงไทย ไม้พุ่ม สูงได้ถึง 5 ม. เป็นไม้ประดับทนแล้ง เหมาะปลูกริมทางเดิน เกาะกลางถนน ทรงพุ่มไม่แผ่ขยายมากนัก
แปรงล้างขวด ไม้ต้น สูง 10 ม. เหมาะปลูกสองข้างถนน สวนสาธารณะ หรือริมทางเดิน ทรงพุ่มแคบ ทนแล้ง ปรับตัวในเขตเมืองที่มีมลพิษสูงได้
โกงกางเขา ไม้พุ่มหรือไม้ต้น สูงได้ถึง 10 ม. นิยมปลูกใต้อาคาร ใต้ทางด่วนและแนวรถไฟฟ้า เป็นไม้ทนร่ม ขึ้นได้ในที่แสงรำไร แต่เติบโตได้ดีในที่แจ้งและดินร่วนซุย
ไทรย้อยใบแหลม ไทรขนาดหลางถึงใหญ่ เหมาะเป็นร่มเงาในที่โล่งสวนสาธารณะ แต่ไม่ควรปลูกบนทางเท้ากว้างน้อยกว่า 4 ม. บังลม บังแดด ทนแล้ง และทนมลภาวะได้ดี
อินทนิลน้ำ สูงได้ถึง 20 ม. เหมาะปลูกในสวนสาธารณะ สองข้างถนน หรือริมทางเดิน ควรตัดแต่งกิ่งอยู่เสมอ ทนแล้ง ทนน้ำท่วม ทนมลพิษในเขตเมืองได้ดี
ขอบคุณข้อมูล : สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช
