รางจืด ” ราชาแห่งการถอนพิษ” เป็นไม้เถาเลื้อยเนื้อแข็งขนาดกลาง ลักษณะใบใหญ่ หนา เป็นใบเดี่ยวรูปไข่ ปลายเรียวแหลม ขอบใบมีส่วนหยักเล็กน้อยผิวเรียบเป็นมัน ดอกของรางจืดเป็นรูปปากแตรสีม่วงแกมน้ำเงิน เป็นช่อห้อยลงมาตามซอกใบ หรือตามข้อของลำ ต้น มักออกที่ปลายกิ่ง
“รางจืด”ชอบดินปนทราย มีสรรพคุณ ถอนพิษเบื่อเมา พิษไข้ แก้ร้อนในกระหายน้ำ
การขยายพันธุ์และการปลูก
“รางจืด” สามารถปลูกได้ทั่วไป ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ดแก่หรือใช้เถาแก่ปักชำ เลือกพื้นที่ดินร่วนปนทราย มีความชุ่มชื้นสูง ต้องการแสงแดดปานกลาง ก่อนทำการปลูก ควรทำค้างปลูก อาจใช้ค้างปูนหรือค้างไม้ก็ได้ นำเถาแก่รางจืดที่มีความสมบูรณ์ มีตาประมาณ 5-6 ตา ยาวประมาณ 20-30 เซนติเมตรมาปักชำในหลุม ละ 2-3 ต้น กลบดินที่โคนให้แน่น และคลุมตาข่ายพรางแสง 50 เปอร์เซ็นต์รดน้ำ ให้ชุ่ม
การดูแลรักษา
รางจืด ต้องการน้ำในช่วงเริ่มปลูกมากกว่าช่วงอื่น ๆ หลังจากนั้นมีการให้น้ำบ้างในช่วงฤดูแล้ง การให้ปุ๋ย ควรให้ปุ๋ยอินทรีย์ รอบโคนต้นทุก 6 เดือน ตัดแต่งเถา โดยตัดยอดทิ้งก็จะแตกยอดขึ้นมาใหม่ การทำค้าง อาจเลือกทำ ค้างปูน ค้างไม้ ทำเป็นซุ้ม หรือปลูกริมรั้ว ค้างรางจืดควรมีขนาดใหญ่ เนื่องจากรางจืดเป็นไม้เถาขนาดกลาง และมีการเจริญเติบโตเร็ว
การเก็บเกี่ยว
การปลูกโดยใช้เมล็ดจะสามารถเก็บเกี่ยวเมื่ออายุประมาณ 1 ปีถ้าปลูกโดยใช้เถาแก่ปักชำ เก็บเกี่ยวเมื่ออายุประมาณ 5-6 เดือน รางจืดอายุน้อยจะมีสารสำคัญและสรรพคุณทางยาจะน้อยกว่ารางจืดที่มีอายุมาก
วิธีการเก็บเกี่ยว ตัดเถาที่มีขนาดใหญ่บริเวณโคนเถา แล้วนำมาทำความสะอาดตัดใบออกจากเถา หั่นใบและเถาออกเป็นท่อน ๆ หากทำแห้งให้นำไปตากแดด
การใช้ประโยชน์ในครัวเรือน
ใบรางจืดสด นำมาโขลกให้แหลก ผสมน้ำซาวข้าวคั้นเอาแต่น้ำ ใช้ดื่มแก้ไข้ถอนพิษต่าง ๆ ในร่างกาย
ใบรางจืดผึ่งลมให้แห้ง ชงกับน้ำร้อน ดื่มต่างน้ำ เป็นการล้างพิษออกจากร่างกาย แก้เมาค้าง บรรเทาอาการผื่นแพ้
