“กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร” (Tham Sing Chumphon Coffee wรือ Kafae Tham Sing Chumphon)หมายถึง กาแฟพันธุ์โรบัสต้า ที่ปลูกในพื้นที่ราบเชิงเขาหินปูนระดับความสูง 85 – 120 เมตรจากระดับน้ำทะเลในเขตพื้นที่ 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลถ้ำสิงห์ ตำบลวิสัยเหนือ ตำบลขุนกระทิง ตำบลบ้านนา และตำบลทุ่งคา ของอำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร โดยนำกาแฟผลสดมาบ่มแล้วคัดด้วยกรรมวิธีเฉพาะที่มีมาตรฐานเป็นกาแฟสาร และแปรรูปเป็นกาแฟคั่วและกาแฟคั่วบด มีรสชาติเข้ม กลมกล่อม ไม่เปรี้ยว ไม่ฝาด และหอมกลิ่นผลไม้คล้ายเชอรี่
การปลูก
(1) คัดเลือกเมล็ดพันธุ์กาแฟสายพันธุ์โรบัสต้าที่มีลักษณะเมล็ดใหญ่ ข้อถี่สม่ำเสมอ ข้อผลไม่เหนียว เก็บเกี่ยวง่าย จากต้นที่มีสภาพสมบูรณ์ให้ผลผลิตสูง และเปอร์เซ็นต์ความงอกสูง
(2) เพาะเมล็ดในแปลงที่เตรียมไว้ ซึ่งเป็นดินทรายผสมขุยมะพร้าว และรดน้ำสม่ำเสมอ
(3) เพาะต้นกล้าให้มีอายุ 8 -12 เดือน หรือมีใบจริง 6 -8 คู่ใบ
(4) ปลูกโดยมีระยะห่างระหว่างต้นประมาณ 3 x 4 เมตร หรือปลูกแซมใต้ต้นไม้ใหญ่ที่ให้ร่มเงาโดยขุดหลุมลึกประมาณ 25 – 30 เซนติเมตร เริ่มปลูกช่วงเดือนพฤษภาคม – กรกฎาคม โดยจะเริ่มให้ผลเมื่อต้นกาแฟมีอายุ 3 ปี
ลักษณะภูมิประเทศ
ตำบลถ้ำสิงห์ ตำบลวิสัยเหนือ ตำบลขุนกระทิง ตำบลบ้านนา และตำบลทุ่งคา อำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร มีลักษณะภูมิประเทศเป็นป่าทึบ ประกอบไปด้วยภูเขา ตั้งอยู่ระดับความสูง 85 – 120 เมตรจากระดับน้ำทะเลระหว่างเส้นละติจูดที่ 10 องศา 25 ลิปดา 55.7 ฟิลิปดาเหนือ ลองจิจูดที่ 99 องศา 3 ลิปดา 51.5 ฟิลิปดาตะวันออก
ลักษณะดินเป็นชุดดินอ่าวลึก กลุ่มชุดดินที่ 26 สภาพพื้นที่ เป็นที่ราบลุ่มเชิงเขา การระบายน้ำดี การไหลบ่าของน้ำบนผิวดินปานกลาง การซึมผ่านได้ของน้ำปานกลางถึงเร็ว
ลักษณะภูมิอากาศ
จังหวัดชุมพรเป็นจังหวัดที่อยู่ใกล้เขตชายฝั่งทะเลจึงได้รับอิทธิพลจากลมทะเลและอิทธิพลลมมรสุมที่พัดผ่านประจำ คือ มรสุมตะวันออกเฉียงใต้ซึ่งเป็นลมจากทิศตะวันตกเฉียงใต้พัดผ่านมหาสมุทรอินเดีย จึงพาเอาไอน้ำและความชุ่มชื้นมาสู่ประเทศไทยระหว่างกลางเดือนพฤษภาคม ถึงกลางเดือนตุลาคม ทำให้มีฝนตกชุกทั่วไปโดยเฉพาะด้านตะวันตก ซึ่งเป็นด้านรับลมจะมีปริมาณฝนมากกว่าพื้นที่ราบชายฝั่งทะเลด้านตะวันออก
นอกจากนั้นยังได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ หรือฤดูหนาวจะมีลมจากทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งเป็นลมเย็นและแห้งจากประเทศจีนพัดปกคลุมประเทศไทย ระหว่างกลางเดือนตุลาคมถึงกลางเดือนกุมภาพันธ์ทำให้จังหวัดชุมพรมีอากาศเย็นลง และมีฝนตกชุกต่อเนื่องอีกระยะหนึ่งโดยเฉพาะเดือนตุลาคม ถึงเดือนพฤศจิกายน สำหรับเดือนที่มีอากาศร้อนอบอ้าวที่สุดจะอยู่ในช่วงเดือนเมษายน อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ยประจำปีอยู่ที่ 23.1 องศาเซลเซียส
ลักษณะเด่นที่ทำให้ “กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร “แตกต่างจากกาแฟโรบัสต้าในเขตพื้นที่อื่น คือปลูกในพื้นที่มีความสูง 85 – 120 เมตรจากระดับน้ำทะเล และมีความชื้นที่เหมาะสมในการปลูกกาแฟโรบัสต้าสายพันธุ์พื้นเมือง ที่มีความชอบสภาพอากาศเป็นป่าทึบประกอบไปด้วยภูเขา โดยมีลักษณะการปลูกต้นกาแฟจะปลูกร่วมในพื้นที่ไม้ยืนต้นหรือพื้นที่ที่สามารถเป็นร่มเงาให้แก่กาแฟได้เป็นอย่างดี ผสานกับกระบวนการจัดการเมล็ดสดที่ดี ล้างน้ำ คัดสรรเมล็ดกาแฟผลสด การตากเพื่อไล่ความชื้น การหมักเมล็ดกาแฟ ผ่านการคั่วตามอุณหภูมิ และระยะเวลาที่เหมาะสมทำให้ “กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร “มีรสชาติไม่เปรี้ยว ไม่ฝาด เหมือนกาแฟโรบัสต้าทั่วไป และจะได้ความเข้ม กลมกล่อม หอมกลิ่นผลไม้คล้ายเชอรี่ เป็นที่ชื่นชอบของคนที่ชอบกาแฟรสเข้ม
ประวัติความเป็นมา
ถ้ำสิงห์ เดิมเรียกว่า ถ้ำสิงโต นายผวน ศิลปศร เป็นผู้บุกเบิกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2500 เมื่อก่อนบริเวณบ้านถ้ำสิงห์ เป็นป่าทึบ ป่าดงดิบ ใช้เป็นที่พักของชาวบ้านที่มาหาของป่า สาเหตุที่เรียกว่าถ้ำสิงห์ เพราะมีหินงอกหินย้อยที่มีลักษณะคล้ายสิงโต ชาวบ้านเชื่อกันว่าหินรูปสิ่งโตนี้มีความศักดิ์สิทธิ์ และเป็นที่เคารพบูชาของชาวบ้านนายผวน ศิลปศร เป็นผู้นำต้นกาแฟสายพันธุ์โรบัสต้า มาทดลองปลูกครั้งแรกที่บ้านถ้ำสิงห์เมื่อประมาณปี พ.ศ. 2510 ปรากฏว่าต้นกาแฟเจริญเติบโตให้ผลผลิตดีเป็นที่น่าพอใจจึงได้มีการปลูกกาแฟเพิ่มขึ้นอย่างแพร่หลาย
กาแฟเป็นพืชที่ให้ผลผลิตเร็ว ปลูกเพียง 3 ปี ก็สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ อีกทั้งเป็นพืชที่มีการดูแลรักษาง่ายไม่ซับซ้อน จึงส่งผลให้เกษตรกรจึงนิยมปลูกกันมาก เนื่องจากสภาพพื้นที่เป็นที่ราบเชิงเขา ดินเป็นดินเหนียวร่วมสีแดง เหมาะสมกับการประกอบอาชีพเกษตรกรรม และทำให้การปลูกกาแฟได้ผลผลิตที่ดี เป็นพืชเศรษฐกิจของคนในพื้นที่ อีกทั้งยังสามารถเปลี่ยนใจผู้ที่ชอบกาแฟอาราบิก้าเมื่อได้ลิ้มลองกาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร ที่ผ่านมามีการออกงาน กาชาดประจำปี จังหวัดชุมพร งานแสดงสินค้า ณ อิมแพ็ค เมืองทองธานี
นอกจากนี้ยังมีโอกาสเดินทางไปประชาสัมพันธ์ความเป็นเอกลักษณ์ของกาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร ณ ประเทศเวียดนาม และประเทศเมียนมาอีกด้วย รวมถึงได้รับรางวัลที่ 8 ของการประกวด Top Ten of OTOP Oty 2015 จัดโดยกรมการพัฒนาชุมชน กระทรวงมหาดไทย
ชอบเขตพื้นที่การปลูกและแปรรูป กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร ครอบคลุมพื้นที่ 5 ตำบล ได้แก่ ตำบลถ้ำสิงห์ ตำบลวิสัยเหนือ ตำบลขุนกระทิง ตำบลบ้านนา และตำบลทำบลทุ่งคา ของอำเภอเมืองชุมพร จังหวัดชุมพร
