“สับปะรดทองระยอง” (Rayong Golden Pineapple) หมายถึง สับปะรดสายพันธุ์ควีน(Queen) ซึ่งขอบใบที่ต้นและจุกมีหนามสั้นแหลมคม สีชมพูอมแดง รูปผลทรงกระบอก ตาผลใหญ่ ร่องตาตื้น เปลือกบาง เมื่อแก่จัดจะเปลี่ยนเป็นสีทองทั้งผล เนื้อสีเหลืองเข้มสม่ำเสมอตลอดผล เนื้อแน่น แห้ง ไม่ฉ่ำน้ำ รสชาติเปรี้ยวหวาน มีกลิ่มหอม รับประทานแล้วไม่ลิ้น ปลุกในเขตพื้นที่ของจังหวัดระยองกรมทรัพย์สินทางปัญญาประกาศจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ( GI) “สับปะรดทองระยอง” เมื่อ 8 มิ.ย. 2558 โดยผู้ขอจดทะเบียนคือจังหวัดระยอง
ประวัติความเป็นมา
สับปะรด ได้มีการปลูกที่จังหวัดระยองมานานกว่า 40 ปี จากคำบอกเล่าของอดีตนายกองค์การบริหารส่วนตำบลกะเฉด นายไพเราะ ฟุ้งมาก เล่าว่าในปี พ.ศ. 2519 นายฟู จิตพัฒนากูล ประกอบอาชีพทำสวนยางพารา ได้อพยพครอบครัวมาจากอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา มาตั้งถิ่นฐานปลูกยางพาราที่บ้านหาดใหญ่-จันดี ตำบลกะเฉด อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง และได้นำพันธุ์สับปะรดพันธุ์ควีนมาจากอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา เพื่อมาปลูกแซมในสวนยางพารา และเรียกว่า “สับปะรดตาหนาม” เนื่องจากขอบใบมีหนามแหลมสั้นๆ สีชมพูอมแดง โดยนำมาปลูกกันเล็กน้อยและกระจายในหมู่เครือญาติ เพื่อใช้เป็นผลไม้มงคลในเทศกาลต่างๆ งานพิธีต่างๆ และใช้ประกอบอาหารพื้นบ้านของจังหวัดระยอง จากการที่เริ่มปลูกกันในหมู่เครือญาติประกอบกับสภาพดิน และภูมิอากาศเหมาะสมทำให้ผลผลิตที่ได้มีคุณภาพดี โดดเด่นมีลักษณะเฉพาะตัว เป็นที่ต้องการของตลาด จึงมีการปลูกกันอย่างแพร่หลาย ทำให้มีการกระจายไปทุกพื้นที่จังหวัดระยอง สับปะรดทองระยอง จึงเป็นผลไม้รสล้ำประจำจังหวัดระยอง ที่มีความอร่อยและมังดุด ดังคำขวัญประจำจังหวัดระยองนั่นเอง
ขอบเขตพื้นที่การปลูก “สับปะรดทองระยอง” ครอบคลุมพื้นที่ 8 อำเภอ คือ อำเภอเมืองระยอง อำเภอแกลง อำเภอบ้านค่าย อำเภอปลวกแดง อำเภอบ้านฉาง อำเภอวังจันทร์ อำเภอเขาชะเมา อำเภอนิคมพัฒนาของจังหวัดระยอง
ลักษณะภูมิประเทศ
จังหวัดระยอง เป็นจังหวัดในภาคตะวันออกของประเทศไทย ประมาณละติจุดที่ 12 องศาเหนือ ลองจิจูดที่ 101 องศาตะวันออก มีสภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบชายฝั่งที่เกิดจากการทับถมของตะกอนบริเวณแอ่งลุ่มน้ำระยองและที่ลาดสลับเนินเขา ภูเขามีลักษณะเป็นลอนลูกคลื่นสูงต่ำสลับกันไปรวมกับพื้นที่ทิวเขา มีแม่น้ำสำคัญ 2 สาย คือ แม่น้ำระยอง และแม่น้ำประแสร์ เนื้อดินเป็นดินร่วนปนทราย และดินร่วนเหนียวปนทราย ซึ่งดินเป็นกรดอ่อนๆ และระบายน้ำได้ดี มีธาตุอาหารในโตรเจนและโพแทสเซียมสูง ตอบสนองต่อการเจริญเติบโดของสับปะรดเป็นอย่างดี
ลักษณะภูมิอากาศ
จังหวัดระยอง มีลักษณะภูมิอากาศแบบมรสุมเขตร้อน ลมทะเลพัดผ่านดลอดปี ซึ่งมี 3 ช่วงฤดู คือ
–ฤดูฝน มีฝนตกชุกระหว่างเดือนพฤษภาคม – เดือนตุลาคมของทุกปี มีฝนตกเฉลี่ยตลอดปี 118 วัน อุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุด 37 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด 22.9 องศาเซลเซียส
–ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน – เดือนกุมภาพันธ์ อุณหภูมิของจังหวัดไม่ลดต่ำมากเหมือนภาคอื่นๆ เพราะเขตนี้อยู่ปลายมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ความหนาวเย็นจึงไม่ลดลงมาก นอกจากนี้ยังได้รับไออุ่นจากทะเล จึงทำให้จังหวัดระยองไม่หนาวเย็นมาก อุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ 25 องศาเซลเซียส
-ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่ปลายเดือนกุมภาพันธ์ – ปลายเดือนเมษายน จะมีลมตะวันออกเฉียงใต้และลมเฉื่อยจากทะเลในตอนบ่ายพัดมาร่วมกับลมตะวันออกเฉียงใต้ จึงทำให้ลมมีกำลังแรงมากยิ่งขึ้น ทำให้อุณหภูมิเฉลี่ยอยู่ที่ 32.6 องศาเซลเซียส ด้วยสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศดังกล่าว ทำให้ “สับปะรดทองระยอง”ที่ปลูกในพื้นที่ดังกล่าวมีความแตกต่างจากสับปะรดพันธุ์ควีน (Queen) ที่ปลูกในแหล่งอื่นทั้งในด้านลักษณะรูปร่างที่เป็นทรงกระบอก
