อ้อย เป็นพืชที่คนไทยเราทั้งหลายรู้จักกันอย่างดี เพราะเป็นพืชเศรษฐกิจที่สำคัญที่เป็นวัตถุดิบในการผลิตน้ำตาลและผลิตภัณฑ์เกี่ยวเนื่องอื่นๆ อีกมาก แต่หากเอ่ยถึงอ้อยดำ อาจจะทำให้หลายคนแปลกใจเพราะไม่เคยได้ยินชื่อและคิดภาพไม่ออกว่าคือพืชชนิดไหนกันแน่ หลายคนคิดว่าคืออ้อยพันธุ์หนึ่งที่เรานำมาเคี้ยวเพื่อกลืนน้ำหวานเพียงแค่ผิวเปลือกเป็นสีดำก็มี ทั้งที่จริงแล้วนั้น อ้อยดำนั้นเป็นอ้อยที่มีรสขม มีลำต้นคล้ายต้นอ้อย แต่แข็งและลีบเล็กกว่า เนื้ออ้อยแข็งเคี้ยวได้ยาก จึงไม่เป็นที่นิยมมากนัก ส่วนใหญ่จะนำมาใช้เป็นสมุนไพรมากกว่า
อ้อยดำ เป็นอ้อยพื้นเมืองของบ้านเรา บ้างก็เรียกว่าอ้อยแดง, อ้อยกำ, อ้อยสมุนไพรหรืออ้อยขม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า saccharum sinense จัดเป็นไม้ล้มลุกมีความสูง 2-5 เมตร ลำต้นสูงตรงทรงกระบอก มีข้อและปล้องที่มีระยะของปล้องไม่เท่ากัน สามารถมองเห็นข้อปล้องได้ด้วยตาเปล่าชัดเจน ผิวเปลือกเรียบ เป็นมัน สีเปลือกมีสีแดงเข้มจนเกือบดำ บริเวณข้อจะมีตาและรากอากาศบ้าง ใบที่แตกออกบริเวณข้อจะหลุดร่วงได้ง่าย ใบมีสีม่วงดำ ปลายใบแหลมรูปหอก ใบยาวเรียวและแคบ มีขนปกคลุมใบทำให้ผิวใบสาก แตกดอกสีขาวขุ่นจำนวนมากเป็นช่อใหญ่ที่ปลายยอด ขนที่ปลายเมล็ดจะปลิวไปตามลมกระจายไปทั่วบริเวณ ให้ผลแห้งขนาดเล็กเมื่อต้นแก่ได้ที่
การนำ อ้อยดำ มาใช้ประโยชน์ทางยา จนมีชื่อกล่าวขานว่า อ้อยสมุนไพร เพราะสามารถนำทุกส่วนของอ้อยดำมาใช้ประโยชน์ได้ ยกตัวอย่างเช่น นำทั้งต้นที่มีรสชาติหวานขม มาใช้เพื่อการรักษาโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินปัสสาวะ โรคนิ่ว ส่วนของลำต้นใช้ในการบรรเทาอาการอาการร้อนใน แก้กระหายน้ำ ขับพิษไข้ เปลือกอ้อยนำมาเผาให้กลายเป็นเถ้าใช้ทาบริเวณช่องปากเมื่อเป็นแผลจากการขาดสารอาหาร และใช้ทาแผลภายนอกที่เกิดการอักเสบบริเวณผิวหนังรวมทั้งแผลพุพองและแผลกดทับ ส่วนของรากใช้รักษาอาการเป็นลมหน้ามืด อาการปวดหลัง ปวดเอว น้ำอ้อยใช้ขับปัสสาวะและบำรุงหัวใจ เป็นต้น
แม้ปัจจุบันจะพบการปลูก อ้อยดำ ค่อนข้างน้อยเพราะให้ผลผลิตต่อไร่ต่ำกว่าอ้อยคั้นน้ำมาก อีกทั้งยังมีตลาดที่รองรับผลผลิตค่อนข้างน้อย แต่มีเกษตรกรบางรายที่เห็นคุณค่าทางยาของอ้อยชนิดนี้และนำมาแปรรูปเป็นน้ำอ้อยสมุนไพร ที่สามารถเพิ่มมูลค่าของผลผลิตได้อย่างดี เพราะตลาดในวันนี้มีกลุ่มลูกค้าจำนวนมากที่ให้ความสำคัญกับเรื่องสุขภาพ และอ้อยดำก็มีสรรพคุณทางยาที่น่าสนใจไม่น้อยทำให้ผลิตภัณฑ์แปรรูปยังเป็นที่ต้องการของตลาด หากเราสามารถสร้างจุดขายที่ชัดเจนได้
