“น้ำตาลมะพร้าว” ถือเป็นสินค้าปรุงรสยอดนิยม ที่ได้มาจากการแปรรูปจากดอกของมะพร้าว หรือ ที่เรียกว่าจั่นมะพร้าวนั่นเอง โดยจะนำมาเคี่ยวจนกลายเป็นน้ำตาลมะพร้าว ที่มีรสชาติหวานหอม ใช้ในการปรุงรสอาหาร รวมทั้งขนมหวานต่าง ๆ ของไทยก็ล้วนแต่มีน้ำตาลมะพร้าวเป็นส่วนผสมทั้งหมด
การผลิตน้ำตาลมะพร้าวแบบครบวงจรนั้น จะต้องเริ่มตั้งแต่ขั้นตอนการเลือกมะพร้าวมาเพาะพันธุ์ปลูก โดยการปลูกมะพร้าวเพื่อเก็บเกี่ยวจั่นมาทำน้ำตาลมะพร้าวนั้นจะต้องเลือกพันธุ์มะพร้าวที่มีลำต้นไม่สูงจนเกินไป เพราะจะทำให้ง่ายต่อขั้นตอนการเก็บเกี่ยวผลผลิตจั่น และจะต้องเป็นพันธุ์มะพร้าวที่ให้จั่นเยอะ หรือ ให้ผลผลิตส่วนที่นำมาทำน้ำตาลเยอะนั่นเอง ซึ่งพันธุ์มะพร้าวที่นิยมปลูกเพื่อเก็บเกี่ยวจั่นส่วนใหญ่จะเป็นมะพร้าวพันธุ์เล็ก หรือ มะพร้าวพันธุ์เบา เช่น หมูสีเหลือง หมูสีส้ม หมูสีหม้อและหมูสีเขียว ซึ่งเป็นมะพร้าวที่ให้จั่นเมื่ออายุครบ 3 ปี และมีลักษณะลำต้นเตี้ย ไม่สูงมาก มีลำต้นสูงเต็มวัย เพียงแค่ 12 เมตร และยังมีอายุยืนถึง 35-40 ปี เรียกได้ว่าปลูกครั้งเดียวก็สามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้นานเลยครับ
ขั้นตอนการทำน้ำตาลมะพร้าวไม่ยาก โดยเริ่มจากการเก็บเกี่ยวน้ำตาลจากจั่นของต้นมะพร้าวก่อน หรือเรียกอีกอย่างว่าการลงตาล หรือ โน้มจั่น นั่นเองครับ เมื่อมะพร้าวออกจั่นได้ 1 เดือน จนมีความยาว 40-50 เซนติเมตร ก็สามารถทำการโน้มจั่นลงมาได้ วิธีการทำก็เพียงแค่ใช้เชือกฟางมัดหุ้มจั่นกิ่งต่างๆ ให้รวมกันเป็นกำเดียว โดยให้มัดจั่นเป็นข้อๆ จากนั้นก็ดึงจั่นให้โน้มลงเล็กน้อย และผูกปลายเชือกกับทางมะพร้าว ให้ค่อยๆ โค้งจั่นลงมา 4-5 วัน จากนั้นก็ทำการปาดปลายจั่นประมาณ 10-15 เซนติเมตร ปล่อยไว้ 2-3 วันและให้นำกระบอกมารองน้ำตาลที่ไหลออกมาได้ โดยกระบอกที่ใช้จะใช้เป็นกระบอกอลูมิเนียมซึ่งมีเศษไม้พะยอม ใส่ไว้ที่ก้นกระบอกเพื่อป้องกันน้ำตาลเสียก่อนน้ำมาเคี่ยวได้
เมื่อได้น้ำตาลมาแล้วให้นำน้ำตาลมะพร้าวที่ได้เทใส่ภาชนะและกรองด้วยผ้าขาวก่อนเคี่ยว เพื่อแยกเศษไม้และน้ำตาลที่ต้องการจะเคี่ยวออกจากกัน โดยกระทะที่ใช้ในการเคี่ยวน้ำตาล จะใช้เป็นกระทะใบบัวขนาดใหญ่ เมื่อกรองเรียบร้อยแล้วก็ให้ทำการจุดไฟตั้งกระทะ โดยใช้ไฟแรงพอประมาณ เทน้ำตาลลงในกระทะและทำการเคี่ยวน้ำตาลจนกว่าน้ำตาลจะเดือดและระเหย เหลือแต่น้ำตาลมะพร้าวเหนียว ในระหว่างการเคี่ยวนั้นสามารถใส่ใบเตยลงไปเพื่อช่วยเพิ่มกลิ่นหอมจากใบเตยมากขึ้น เมื่อเคี่ยวน้ำตาลมะพร้าวจนได้ที่แล้วให้นำปี๊บมาใส่น้ำตาลมะพร้าวที่เคี่ยวได้ หรือ ใครจะหยอดน้ำตาลมะพร้าวเป็นก้อนเล็กๆ ก็สามารถหยอดให้น้ำตาลเซทตัวขึ้นรูปตามที่ต้องการกันได้เลย จากนั้นก็สามารถนำไปขายได้ ถือเป็นการเพิ่มมูลค่าให้แก่มะพร้าวได้อย่างดี
