อาชีพชาวนามีความสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาประเทศ แต่การทำนาได้ปริมาณผลผลิตข้าวต่ำ ยังคงเป็นปัญหาที่พบเห็นอย่างต่อเนื่องของพี่น้องชาวนา สาเหตุหลักมาจากการใช้เมล็ดพันธุ์ที่ไม่ได้คุณภาพ ไม่ทราบแหล่งที่มา หรือเมล็ดพันธุ์ที่เก็บไว้นานจนเกินไป ส่งผลต่อการงอก ส่งผลต่อคุณภาพของผลผลิตข้าวและต้นทุนที่เพิ่มขึ้นทุกฤดูการผลิต จากสาเหตุที่มีข้าวแดงและพันธุ์อื่นปนทำให้ไม่สามารถแข่งขันกับประเทศคู่แข่งได้ กรมการข้าว จึงเห็นสมควรส่งเสริมให้เกษตรกรเปลี่ยนไปใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีที่ผลิตและจำหน่ายโดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว เพื่อยกระดับปริมาณและคุณภาพผลผลิตข้าวให้สามารถแข่งขันในตลาดโลกได้
นายสุนทร โนราช ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวพิษณุโลก เปิดเผยถึง โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าวปี 2566 ที่กรมการข้าวได้มุ่งเน้นส่งเสริมให้ชาวนาสามารถเข้าถึง และได้ใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีจากกรมการข้าวทั่วประเทศ ในการส่งเสริมเกษตรกรให้เข้าร่วมโครงการฯ ได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ผู้นำชุมชน ผู้นำท้องที่ ผู้นำกลุ่มเกษตรกร อาสาสมัครเกษตรกรหมู่บ้าน (อกม.) เกษตรกรปราดเปรื่อง (Smart Farmer) ประธานศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) ประธานแปลงใหญ่ข้าว และประธานศูนย์ข้าวชุมชนในพื้นที่ มีการสร้างและเชื่อมโยงเครือข่ายอย่างเป็นระบบ ทั้งผลักดันให้ศูนย์ข้าวชุมชนมีส่วนร่วมในการดำเนินงานเชิงนโยบายของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในระดับพื้นที่สามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
นายสวน เจริญสุขรุ่งเรือง ประธานศูนย์ข้าวชุมชน จ.พิษณุโลกเปิดเผยว่า “เดิมชาวนาส่วนใหญ่ที่นี่ ซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าวจากท้องตลาดทั่วไป ซึ่งได้ผลผลิตข้าวที่ได้ไม่ดีนัก ความงอกของข้าวก็น้อย มีพันธุ์อื่นปน ทั้งเมล็ดพันธุ์ข้าวก็มีราคาแพง จึงมีการเก็บเมล็ดพันธุ์ไว้ใช้เองดยไม่มีการเปลี่ยนพันธุ์เลยเป็นระยะเวลานาน ทำให้เมล็ดพันธุ์ที่นำมาใช้ไม่มีคุณภาพนัก ถึง โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ของท่านอธิบดีกรมการข้าว อันนี้เป็นโครงการที่ดีมาก ตอบโจทย์เกษตรกรได้ดีมาก เพราะว่า เมล็ดพันธุ์ข้าวของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวพิษณุโลก เป็นเมล็ดพันธุ์คุณภาพดี ราคาถูก ยกตัวอย่างข้าวแข็งก็กิโลกรัมละ 3 บาท ส่วนข้าวหอมมะลิกิโลกรัมละ 5 บาท พี่น้องเกษตรกรสนใจเข้าร่วมโครงการเป็นจำนวนมาก ตนเองในฐานะเกษตรกรที่ทำนาและเป็นประธานศูนย์ข้าวชุมชน จึงได้เป็นส่วนหนึ่งในการช่วยภาครัฐประชาสัมพันธ์ให้พี่น้องเกษตรกรมาเข้าร่วมโครงการฯเนื่องจากเล็งเห็นว่าโครงการนี้จะช่วยลดต้นทุนให้ชาวนาได้อย่างมาก ยกตัวอย่างข้าวแข็งซื้อตามท้องตลาดไม่ทราบที่มาที่ไป ลูกละ 400-450 บาท ข้าวหอมมะลิลูกละ 600 กว่าบาท เมื่อเข้าโครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ซื้อข้าวแข็งราคาลูกละ 75 บาท ส่วนข้าวหอมมะลิราคาประมาณร้อยกว่าบาท”
ด้านนายชูชาติ มีพาด ประธานศูนย์ข้าวชุมชน อ. พรหมพิราม จ. พิษณุโลก กล่าวเพิ่มเติมว่า โครงการส่งเสริมการเปลี่ยนเมล็ดพันธุ์ข้าว ที่กรมการข้าวได้มุ่งเน้นส่งเสริมให้ชาวนาสามารถเข้าถึงและได้ใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีนั้น จะตอบโจทย์ชาวนาอย่างพวกเราไม่ว่าจะเป็นต้นทุนการผลิตที่ลดลง และตนเชื่อว่าผลผลิตที่ได้ก็จะเพิ่มขึ้น คุณภาพดีตรงตามพันธุ์ จะเป็นทางรอดและทางเลือกให้ชาวนาไทยได้ยกระดับปริมาณและคุณภาพผลผลิตข้าว ข้าวไทยจะสามารถแข่งขันกับนานาประเทศได้ ชาวนาไทยจะสามารถลดต้นทุนการผลิต มีรายได้เพิ่มขึ้น อย่างยั่งยืนต่อไป
