26 เม.ย. 66 -กรมปศุสัตว์ได้เคลื่อนย้ายพระโค 2 คู่ที่ใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ ประจำปี 2566 โดยเคลื่อนย้ายจากศูนย์วิจัยผสมเทียมและเทคโนโลยีชีวภาพราชบุรี จังหวัดราชบุรี มายังมณฑลพิธีท้องสนามหลวงแล้ว คู่ที่ 1 คือ พระโคพอและพระโคเพียง คู่ที่ 2 คือ พระโคเพิ่มและพระโคพูล
พระโค ในทางศาสนาพรามหณ์หมายถึง เทวดาผู้ทำหน้าที่เป็นพาหนะของพระอิศวรซึ่งเปรียบได้กับการใช้แรงงานและความเข้มแข็ง และเป็นสัตว์เลี้ยงที่พระกฤษณะและพระพลเทพดูแลซึ่งเปรียบได้กับความอุดมสมบูรณ์ ดังนั้นในการประกอบพระราชพิธีจรดพระนังคัญแรกนาขวัญ จึงได้กำหนดให้ใช้พระโคเพศผู้เข้าร่วมพระราชพิธีเสมอมาตั้งแต่รัชกาลที่ 1 เพื่อเป็นตัวแทนของความเข้มแข็งและความอุดมสมบูรณ์
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้มอบหมายให้กรมปศุสัตว์เป็นหน่วยงานคัดเลือกพระโคเพื่อใช้ในพระราชพิธีจรดพระนังคัญแรกนาขวัญ โดยศูนย์วิจัยการผสมเทียมและเทคโนโลยีชีวภาพราชบุรี สังกัดสำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์คัดเลือกโคเพื่อเป็นพระโคตามหลักเกณฑ์คือ เป็นโคที่มีลักษณะดี รูปร่างสมบูรณ์ มีความสูงไม่น้อยกว่า 150 เซนติเมตร ความยาวลำตัวไม่น้อยกว่า 120 เซนติเมตร ความสมบูรณ์รอบอกไม่น้อยกว่า 180 เซนติเมตร โคทั้งคู่จะต้องมีสีเดียวกัน ผิวสวย ขนเป็นมัน กิริยามารยาทเรียบร้อย ฝึกง่าย สอนง่ายไม่ดุร้าย เขาลักษณะโค้งสวยงามเท่ากัน ตาแจ่มใส หูไม่มีตำหนิ หางยาวสวยงามดี มีขวัญหน้า ขวัญทัดดอกไม้ซ้ายขวา และขวัญหลังถูกต้อง มีขาและกีบข้อเท้าแข็งแรง มองดูด้านข้างลำตัวจะเป็นสี่เหลี่ยม
สำหรับพระโคแรกนาขวัญได้แก่ พระโคพอและพระโคเพียง
พระโคพอ มีความสูง 165 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 225 เซนติเมตร ความสมบูรณ์ รอบอก 214 เซนติเมตร อายุ 11 ปี
พระโคเพียง มีความสูง 169 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 238 เซนติเมตร ความสมบูรณ์ รอบอก 209 เซนติเมตร อายุ 11 ปี
ส่วนพระโคสำรองได้แก่ พระโคเพิ่มและพระโคพูล
พระโคเพิ่ม มีความสูง 159 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 236 เซนติเมตร ความสมบูรณ์ รอบอก 201 เซนติเมตร อายุ 13 ปี
พระโคพูล มีความสูง 157 เซนติเมตร ความยาวลำตัว 242 เซนติเมตร ความสมบูรณ์ รอบอก 205 เซนติเมตร อายุ 13 ปี
ทั้งนี้พระโคแรกนาขวัญและพระโคสำรอง ประจำปีพุทธศักราช 2566 เป็นโคพันธุ์ขาวลำพูน มีสีผิวขาวอมชมพู ขนสีขาวสะอาด ทั้งลำตัวไม่มีจุดด่างดำหรือสีอื่นบนลำตัว เขามีสีขาว ลำตัวเป็นลำเทียน เขาทั้งสองข้างมีลักษณะโค้งสวยงาม ดวงตาแจ่มใสสีน้ำตาลอ่อน ขนตาสีชมพู บริเวณจมูกขาว กีบสีขาว ขนหางเป็นพวงสีขาวยาว ลำตัวช่วงขาหลังและกีบมีความสมบูรณ์แข็งแรง เวลายืนและเดินสง่า
นายสมชาย ดำทะมิส บริจาคทรัพย์ซื้อพระโคพอ แล้วมอบให้กรมปศุสัตว์ นำน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใช้เป็นพระโคแรกนาขวัญ ประจำปีพุทธศักราช 2566
นายอาคม วัฒนากูล บริจาคทรัพย์ซื้อพระโคเพียง แล้วมอบให้กรมปศุสัตว์ นำน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใช้เป็นพระโคแรกนาขวัญ ประจำปีพุทธศักราช 2566
นายทฤษดี ชาวสวนเจริญ อดีตอธิบดีกรมปศุสัตว์บริจาคทรัพย์ซื้อพระโคเพิ่ม แล้วมอบให้กรมปศุสัตว์ นำน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใช้เป็นพระโคสำรองประจำปีพุทธศักราช 2566
นายวิจารณ์ ภุกพิบูลย์ มอบพระโคพูลให้กรมปศุสัตว์ นำน้อมเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ใช้เป็นพระโคสำรองประจำปีพุทธศักราช 2566
ในปี 2566 สำนักพระราชวังกำหนดให้มีพระราชพิธีพืชมงคลในวันอังคารที่ 16 พฤษภาคม 2566 ณ พระอุโบสถ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญในวันพุธที่ 17 พฤษภาคม 2566 ณ มณฑลพิธีท้องสนามหลวง โดยมีนายประยูร อินสกุล ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ทำหน้าที่พระยาแรกนา
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันพุธที่ 19 เมษายนที่ผ่านมา กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้จัดพิธีบวงสรวงคันไถงานพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เพื่อความเป็นสิริมงคลและสร้างขวัญกำลังใจให้แก่เจ้าหน้าที่และผู้ปฏิบัติงาน กำหนดซ้อมย่อยวันพุธที่ 26 เมษายนและวันศุกร์ที่ 28 เมษายน กำหนดซ้อมใหญ่วันอังคารที่ 9 พฤษภาคมและวันศุกร์ที่ 12 พฤษภาคม เพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมในการปฏิบัติให้ถูกต้องตามแบบแผนประเพณี และเกิดความชำนาญโดยพร้อมเพรียงกันในการประกอบพระราชพิธีพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
