ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร กรมการข้าว เป็นหนึ่งในหน่วยงาน ที่มีบทบาทภารกิจความรับผิดชอบ เรื่องการผลิตเมล็ดพันธุ์ชั้นพันธุ์ขยายและจำหน่ายเพื่อสนับสนุนโครงการของรัฐบาล โดยส่งเสริมเผยแพร่กระจายเมล็ดพันธุ์ดีไปสู่ผู้ประกอบการ และชาวนาทั่วไปซึ่งมีเป้าหมายช่วยให้ชุมชนและกลุ่มเกษตรกรชาวนานั้นเกิดความเข้มแข็งเป็นไปตามวัตถุประสงค์ของการก่อตั้งการรวมกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดข้าวพันธุ์ดี
นายคารมย์ ขุนหล้า ผู้อำนวยการศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร กล่าวว่า ศูนย์ฯ มีบทบาทหน้าที่หลักในการสนับสนุนและส่งเสริม การผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าว ตามนโยบายกรมการข้าว เพื่อส่งเสริม เผยแพร่และกระจายเมล็ดพันธุ์ดีไปสู่เกษตรกร สนับสนุนการพัฒนาการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวของท้องถิ่นและสนับสนุนการดำเนินธุรกิจเมล็ดพันธุ์ข้าวของกลุ่มผู้ประกอบการและปฏิบัติตามภารกิจของกรมการข้าว ในโครงการสำคัญต่าง ๆ ทั้งด้านการศึกษาวิจัยการผลิต และการตลาดเมล็ดพันธุ์ เป็นศูนย์กลางการถ่ายทอดวิชาการ เรื่องวิทยาการเมล็ดพันธุ์ดี เป็นศูนย์บริการชาวนา และหน่วยบริการเคลื่อนที่เพื่อชาวนาในเขตพื้นที่รับผิดชอบ
ทั้งนี้เจ้าหน้าที่ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ได้เข้าไปส่งเสริม ให้มีการจัดการประชุมเครือข่ายการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ เพื่อชี้แจงให้สมาชิกทราบ ในวัตถุประสงค์ กิจกรรม ระเบียบและการดำเนินงานของชมรม โดยในการประชุม จะมีการสำรวจข้อมูลผู้ผลิตและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวทุกปี มีการรายงานข้อมูล ปริมาณ และราคาเมล็ดพันธุ์ข้าวที่จัดจำหน่ายให้ผู้ประกอบการทราบ มีการประชาสัมพันธ์ให้ร้านค้าที่เข้าร่วมรับรอง และจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี Good rice seed shop เพื่อเป็นการส่งเสริมและสนับสนุนให้ร้านจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี กระจายเมล็ดพันธุ์ดีสู่เกษตรกรอย่างทั่วถึง โดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร มีร้านค้าที่ผ่านการตรวจประเมินร้านจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี Good rice seed shop จำนวน 8 ร้านค้า ซึ่งอยู่ในจังหวัดสกลนคร 6 ร้านค้า และจังหวัดนครพนม 2 ร้านค้า และในปี 2566 ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนครมีเป้าหมายในการตรวจประเมินเพิ่มอีก 1 ร้านค้า
สำหรับศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร มีพื้นที่รับผิดชอบ ในเขตพื้นที่การตลาด 2 จังหวัด ได้แก่ สกลนคร และนครพนม ในขั้นตอนการผลิตเมล็ดพันธุ์ ศูนย์ฯ ได้มอบหมายเจ้าหน้าที่ หรือเรียกว่าพนักงานสนาม ที่จะลงไปควบคุม กำกับ ติดตาม ให้คำแนะนำเกษตรกร ตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผนการผลิต การเตรียมเมล็ดพันธุ์ การเพาะปลูก การดูแลรักษา การตรวจตัดพันธุ์ปนในแปลงขยายพันธุ์ การเก็บเกี่ยวและการจัดการหลังการเก็บเกี่ยว การเก็บรักษารอจัดซื้อคืน ดูแลทุกขั้นตอนจนได้เมล็ดพันธุ์ดีออกมาสู่ชาวนา
ทั้งนี้ ในปี 2565 นี้ มีเป้าหมายการผลิตอยู่ 4,000 ตัน แยกเป็นข้าว กข 15 / 1,500 ตัน ข้าว กข 6 / 1,300 ตัน แล้วก็ข้าวขาวดอกมะลิ 105 / 1,200 ตัน ขณะนี้อยู่ระหว่างการดำเนินการในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายนจะมีการประชุมกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อเตรียมการจัดซื้อคืนต่อไป โดยมีพันธุ์ข้าวที่รับซื้อ ได้แก่ พันธุ์ กข 6 กข 15 ขาวดอกมะลิ 105 รวม 3ชนิดพันธุ์ มีหลักเกณฑ์ รับซื้อ ตามเกรดคุณภาพโดยจะให้ราคาสูงกว่าเมล็ดพันธุ์ทั่วไปในท้องตลาดเพราะในกระบวนการผลิตเมล็ดพันธุ์ มีการดูแลรักษาอย่างประณีต มีขั้นตอนในการตรวจตัดพันธุ์ปนที่เข้มงวดกว่าเมล็ดพันธุ์ธรรมดาที่จำหน่ายในท้องตลาด
ส่วนราคาจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ของศูนย์ฯ เป็นไปตามประกาศของกรมการข้าว นอกจากจำหน่ายราคาเต็มแล้ว ยังมี “ ราคาส่วนลด” เพื่อเป็นการจูงใจที่จะให้เกษตรกรทั่วไป และให้ตัวแทนจำหน่าย เข้ามาซื้อเมล็ดพันธุ์จาก ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร ที่มีเงื่อนไขการจำหน่าย ดังนี้
-ลูกค้าทุกประเภท (ยกเว้นตัวแทนจำหน่ายเมล็ดพันธุ์พืชของกรมการข้าว) ที่มีการสั่งซื้อเมล็ดพันธุ์ตั้งแต่ 5,000 บาทขึ้นไปต่อ 1 ใบเสร็จ จะได้รับส่วนลดร้อยละ 5 ของยอดที่สั่งซื้อ เมื่อชำระเป็นเงินสด
-ตัวแทนจำหน่ายเมล็ดพันธุ์พืชของกรมการข้าว ที่มีการสั่งซื้อเมล็ดพันธุ์ข้าว ตั้งแต่ 5,000 – 499,999 บาทต่อ 1 ใบเสร็จรับเงิน จะได้รับส่วนลดร้อยละ 5 ของยอดที่สั่งซื้อ เมื่อชำระเป็นเงินสด และตั้งแต่ 500,000 บาทขึ้นไปต่อ 1 ใบเสร็จ จะได้รับส่วนลด ร้อยละ 8 ของยอดที่สั่งซื้อเมื่อชำระเป็นเงินสด
อย่างไรก็ตามจะเห็นได้ชัดว่า จุดเด่นในเรื่องการผลิตเมล็ดพันธุ์ของศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนครในพื้นที่ชลประทานเขตน้ำอูน มีกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์จำนวน 41 กลุ่ม ซึ่งเป็นกลุ่มที่มีประสบการณ์และมีความชำนาญในระดับมืออาชีพ โดยมีรางวัลกลุ่มผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ดีเด่น ระดับประเทศการันตี และมุ่งเน้นพัฒนาการผลิตเมล็ดพันธุ์ดีให้มั่นคง ยั่งยืนในอนาคตต่อไป ซึ่งหากเกษตรกรคนใดสนใจ สามารถติดต่อ ซื้อได้ที่ – ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวสกลนคร เลขที่ 99 หมู่ที่ 8 บ้านอ่าง ต.ม่วงไข่ อ.พังโคน จ.สกลนคร 47160 โทร 0 4272 8516 -17,
