นายนิกร แสงเกตุ ผู้อำนวยการสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 8 สุราษฎร์ธานี (สศท.8 ) สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร (สศก.) เปิดเผยว่า ปัจจุบันจังหวัดชุมพรนับเป็นแหล่งผลิต “กาแฟพันธุ์โรบัสต้า” อันดับ 1 ของประเทศไทย
จากข้อมูลของสำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร ณ เดือนตุลาคม 2564 มีพื้นที่ปลูกทั้งหมด 81,929 ไร่ ให้ผลผลิตรวมทั้งจังหวัด 8,322 ตัน/ปี เกษตรกรส่วนใหญ่นิยมปลูกแซมหรือผสมผสานในสวนผลไม้เนื่องจาก “กาแฟ” เป็นพืชเศรษฐกิจที่สร้างมูลค่าให้กับจังหวัดปีละ 573.71 ล้านบาท
“กาแฟพันธุ์โรบัสต้า” ที่ได้รับความนิยมของจังหวัดชุมพรมีหลายกลุ่ม เช่น กาแฟเขาทะลุเอสที กาแฟชุมพร และ “กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร”
สำหรับ “กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร” ของกลุ่มเกษตรกรในพื้นที่ตำบลถ้ำสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร ซึ่งมีจุดเด่นเฉพาะพื้นที่ปลูก เป็นพื้นที่ราบเชิงเขาหินปูนระดับความสูง 85 – 120 เมตรจากระดับน้ำทะเล สามารถนำ“กาแฟผลสด” มาบ่ม แล้วคัดด้วยกรรมวิธีเฉพาะที่มีมาตรฐานเป็นกาแฟสารและแปรรูปเป็นกาแฟคั่ว กาแฟคั่วบด มีรสชาดเข้ม กลมกล่อม มีกลิ่นหอม
นอกจากจุดเด่นด้านรสชาติแล้ว “กาแฟถ้ำสิงห์ชุมพร” ยังได้รับการขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์(Geographical Indication : GI) จากกรมทรัพย์สินทางปัญญา กระทรวงพาณิชย์ วันที่ 27 กันยายน 2564 ในรูปของสินค้ากาแฟสาร กาแฟคั่วและกาแฟคั่วบด
จากการลงพื้นที่ของ สศท.8 เพื่อติดตามการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชน “กลุ่มกาแฟบ้านถ้ำสิงห์ชุมพร“ ตำบลถ้ำสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของ“การรวมกลุ่มเกษตรกร”ที่ประสบความสำเร็จในการแปรรูป “กาแฟโรบัสต้า”
โดยเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2551 มีสมาชิกทั้งหมด 651 ราย และมีสมาชิกที่มีการซื้อขายผ่านกลุ่ม 125 ราย มีพื้นที่ปลูกรวม 1,250 ไร่ ทางกลุ่มจะรับซื้อ “เมล็ดกาแฟสด” จากเกษตรกรที่เป็นสมาชิกในราคากิโลกรัมละ 30 บาท ซึ่งสิ่งที่กลุ่มให้ความสำคัญมากที่สุดคือเรื่องคุณภาพและมาตรฐานของ “เมล็ดกาแฟ”ต้องสุก เป็นสีเหลือง สีส้ม สีแดง และต้องเป็น “เมล็ดกาแฟ” ในพื้นที่ปลูก GI หลังจากนั้นทางกลุ่มจะนำ “เมล็ดกาแฟสด” มาแปรรูปเป็นสารกาแฟ กาแฟคั่วและกาแฟคั่วบด
สำหรับการดำเนินงานปี 2564 ทางกลุ่มได้รับซื้อ “เมล็ดกาแฟสด” จากเกษตรกรที่เป็นสมาชิก จำนวน 50 ตัน แปรรูปและจำหน่ายในรูปของสารกาแฟ จำนวน 10 ตัน ราคา 170 – 200 บาท/กิโลกรัม แปรรูปเป็นกาแฟคั่ว จำนวน 24 ตัน จำหน่ายในราคา 450 – 500 บาท/กิโลกรัม ส่วนที่เหลืออีก 16 ตัน นำมาแปรรูปเป็น “กาแฟคั่วบด” จำหน่ายในราคา 450 – 500 บาท/กิโลกรัม
นอกจากนี้ทางกลุ่มยังมีผลิตภัณฑ์กาแฟโรบัสต้า 4in1 จำหน่ายในราคาถุงละ 110 บาท , กาแฟโรบัสต้า 3in1 จำหน่ายในราคาถุงละ 85 บาท , กาแฟเกล็ดแบบขวด 120 กรัม จำหน่ายในราคาขวดละ 100 บาท แบบถุง 150 กรัม จำหน่ายในราคา 120 บาท และกาแฟดริป จำหน่ายในราคากล่องละ 100 บาท เพื่อเป็นทางเลือกให้ผู้บริโภค โดยปี 2564 ทางวิสาหกิจชุมชน “กลุ่มกาแฟบ้านถ้ำสิงห์ชุมพร” มีผลตอบแทนสุทธิ (กำไร) 21.18 ล้านบาท/ปี
สำหรับด้านการตลาด ทางกลุ่มมีการส่งผลิตภัณฑ์ให้ศูนย์โอทอป “กาแฟถ้ำสิงห์” เพื่อกระจายจำหน่าย 5 ช่องทาง ได้แก่ตัวแทนจำหน่าย บริษัท ไปรษณีย์ไทย จำกัด จำหน่ายตรงให้กับผู้ซื้อ จำหน่ายโดยการเข้าร่วมนิทรรศการต่าง ๆ ภายในประเทศของหน่วยงานภาครัฐและจำหน่ายออนไลน์ผ่านเว็บไซต์ของกลุ่ม
ได้แก่ (http://www.coffeethamsing.com) ผ่าน Facebook Application Line Instagram ปัจจุบัน ทางกลุ่มอยู่ระหว่างการยื่นข้อรับการสนับสนุนจากกองทุนปรับโครงสร้างการผลิตภาคเกษตรเพื่อเพิ่มขีดความสามารถการแข่งขันของประเทศ(กองทุน FTA)จากส่วนบริหารกองทุนภาคเกษตร สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร เพื่อนำไปใช้เป็นเงินลงทุนก่อสร้างอาคารแปรรูปพร้อมทั้งจัดซื้อเครื่องทำแห้งแบบพ่นฝอย(Spray Dryer) ในการแปรรูปเพิ่มมูลค่า“กาแฟ”ซึ่งคาดว่าจะทำให้สามารถรับซื้อกาแฟจากเกษตรกรและเพิ่มกำลังผลิตได้อีกร้อยละ 80 อีกทั้งมีแผนการตลาดในปี 2565 จะเพิ่มช่องทางการจำหน่ายผลิตภัณฑ์กาแฟของกลุ่มที่ห้างสรรพสินค้าโดยมีเป้าหมายการขายเพิ่มขึ้นร้อยละ 20
ทั้งนี้ “กาแฟ” ยังเป็นพืชทางเลือกในการปลูกแซมหรือผสมผสานพืชเศรษฐกิจที่ทำรายได้ให้เกษตรกร ซึ่งเกษตรกรเองต้องมีการผลิตกาแฟที่มีคุณภาพ และนำเทคโนโลยีเข้ามาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพทั้งด้านการผลิต แปรรูป และด้านตลาด รวมถึงภาครัฐควรเข้ามาส่งเสริมการรวมกลุ่มการผลิตและแปรรูป เพื่อลดต้นทุนเพิ่มประสิทธิภาพการผลิต สร้างมูลค่าเพิ่ม สร้างอำนาจการต่อรอง และยังสอดรับกับนโยบายการขับเคลื่อนเศรษฐกิจภาคเกษตรด้วย BCG Model
ผู้สนใจหรือต้องการศึกษาดูงานสามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ นายนิคม ศิลปศร ประธานกลุ่มวิสาหกิจชุมชนกลุ่มกาแฟบ้านถ้ำสิงห์ชุมพร ตำบล ถ้ำสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดชุมพร โทร 0 93578 0281 หรือสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สศท.8 โทร 0 7731 1641 หรืออีเมล [email protected]
ที่มา : สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร
