แมลงเศรษฐกิจมีอยู่หลายชนิด ทั้งจิ้งหรีด ด้วง ตั๊กแตน หนอนรถด่วน หนอนไหมอีรี่ หรือแม้แต่แมลงป่อง เป็นอาหารที่ให้โปรตีนสูงมาก และเป็นที่นิยมของกลุ่มผู้รักสุขภาพในยุโรป สหรัฐ และหลายประเทศในเอเชีย ความต้องการบริโภคแมลงที่เติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่องในรอบ 4-5 ปีที่ผ่านมา ในไทยเรามีการเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจกันอย่างจริงจัง โดยเฉพาะในพื้นที่ของ ส.ป.ก.
ภูดิศ หาญสวัสดิ์ เกษตรกรผู้เลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ เช่น แมงสะดิ้ง จิ้งหรีด ตำบลบ้านหัน อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น เป็นเกษตรกรในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม จังหวัดขอนแก่น ภูดิศได้เล่าให้ฟังว่า “เดิมทีผมเป็นคนภาคกลางเนี่ยแหละครับ เกิดที่กรุงเทพโตที่อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม เรียนและทำงานอยู่ที่กรุงเทพเป็นส่วนใหญ่ หลังจากเรียนจบการศึกษาสูงสุดอยู่ที่ระดับปริญญาโท มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ทางด้านบริหารสื่อสารมวลชน ทำงานบริษัทหลาย ๆ ที่ จนกระทั่งปี 2556 ก็ได้มาอยู่ที่อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น มาแต่งงานอยู่ที่นี่ เลยเป็นจุดเริ่มต้นของการมาทำเกษตร”
“อีสานสามารถปลูกพืชอะไรก็ได้เลี้ยงสัตว์อะไรก็ได้นั้นคือจุดเริ่มต้น จนกระทั่งเริ่มแรกเข้ามาก็มาปลูกผัก เลี้ยงปลา เลี้ยงกบ เลี้ยงเป็ด ทำเห็ด จนกระทั่งปัจจุบันก็ยึดเป็นอาชีพ ในส่วนของการเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ ซึ่งมีทิศทางมีแนวโน้มในการเจริญเติบโตในวันข้างหน้าค่อนข้างสูง อันนี้คือเป็นที่มาที่ไปว่าทำไมวันนี้ถึงได้มาเป็นเกษตรกรผู้เลี้ยงแมลงเศรษฐกิจในจังหวัดขอนแก่นนะครับ”
จากความตั้งใจและความมุ่งมั่น เกษตรกรคนเก่งเริ่มศึกษาการเลี้ยงจิ้งหรีดอย่างจริงจัง “จริง ๆ แล้วถ้านับในสมาชิกของกลุ่ม ผมเป็นกลุ่มใหม่เป็นผู้เลี้ยงใหม่ ชาวบ้านที่นี่เขาเลี้ยงกันอยู่เข้าปีที่ 8 แล้ว จนกระทั่งวันนึงก็มีสมาชิกเห็นว่าตัวผมเอง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของข้อมูลเรื่องของการเข้าถึงหน่วยงาน เรื่องของการสอบถามคุยรายละเอียดเจ้าหน้าที่ การหาข้อมูลต่าง ๆ ค่อนข้างที่จะคล่อง ก็เลยมาชักชวนบอกว่าให้ช่วยทำเป็นกลุ่ม ประกอบกับได้มีการสอบถามแล้วก็ปรึกษากับเจ้าหน้าที่ ไม่ว่าจะเป็นทางด้านเกษตรหรือทางด้าน ส.ป.ก. จึงมีข้อมูลที่จะทำรวมกลุ่มกัน”
ภูดิส หาญสวัสดิ์ เกษตรกรเลี้ยงแมลงเศรษฐกิจในเขตปฏิรูปที่ดิน เป็นอีกหนึ่งตัวอย่างของเกษตรกรที่ประสบความสำเร็จในการประกอบอาชีพ ภูดิส เลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ เช่น จิ้งหรีด แมงสะดิ้ง โดยได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม
“ไปมาหลายที่ไม่ว่าจะเป็นร้อยเอ็ด อุดรธานี และก็ชัยภูมิ ก็มองเห็นว่าตลาดในส่วนของแมลงเศรษฐกิจมันยังโตได้อีกเยอะ รวมถึงทางเจ้าหน้าที่ไม่ว่าจะเป็นปศุสัตว์ ไม่ว่าจะเป็น มกอช. ก็ได้ให้ความรู้ เข้ามาอบรม ศูนย์ผึ้งก็ให้ความรู้เข้ามาอบรม เลยเกิดความมั่นใจว่าในธุรกิจของแมลงเศรษฐกิจ สามารถจะสร้างเป็นอาชีพที่มั่นคงได้ สร้างรายได้ที่เป็นกอบเป็นกำได้ในอนาคต และก็ยังมีทิศทางในการเจริญเติบโตอีกมากครับ”
“จากข้อมูลพื้นฐานง่าย ๆ นะครับ แมงสะดิ้งกับจิ้งหรีดเนี่ยมีอายุเฉลี่ยการเลี้ยงแล้วก็จับขายอยู่ที่ 45 วัน หรือเดือนครึ่ง ซึ่งตรงนี้น่าสนใจ ในส่วนของธุรกิจทางด้านเกษตรมีพืชผักหรือมีปศุสัตว์อยู่ไม่กี่ชนิด ที่มีระยะเวลาในการเลี้ยงแล้วก็จับขายที่สั้น สามารถที่จะทำเงินได้ตรงนี้แหละเป็นจุดที่น่าสนใจนะครับ
จึงเริ่มหาตลาดเริ่มมีการเปรียบเทียบเรื่องราคา แต่ละที่แต่ละฟาร์มแต่ละบริษัทที่รับซื้อก็จะมีราคาและมีเงื่อนไขที่แตกต่างกัน ก็เลยได้มีการรวมกลุ่มรวมสมาชิกจนได้เป็นฐานข้อมูลของกลุ่มออกมาว่า เราจะตั้งใจทำให้
1) เป็นฟาร์มที่มีมาตรฐาน ได้ผลผลิตที่มีมาตรฐาน GAP
2) ผลผลิตเฉลี่ยต่อรุ่นก็คือ 45 วัน ต้องไม่ต่ำกว่า 4 ตัน
ทำให้สมาชิกที่มีอยู่ในกลุ่ม ตั้งเป้ากันว่าถ้าเรามีรายได้โดยเฉลี่ย 9,000-12,000 บาท เราอยู่ได้ อันนี้คือพื้นฐานก่อน แล้วก็จะมีการพัฒนาต่อยอดกันต่อไปเรื่อย ๆ ตั้งเป้าของสมาชิกจะอยู่ที่เดือนละ 20,000 บาทเขาก็อยู่กันได้ครับ”
