การปลูกสวนป่ากำลังเป็นเรื่องที่น่าสนใจสำหรับประชาชนที่มีที่ดินเป็นของตัวเอง ไม่จำกัดขนาดพื้นที่ว่าต้องมีขนาดเท่าใดหรืออยู่ในภูมิภาคใดของประเทศ เพียงแต่มีความสนใจและลงมือทำโดยหาพันธุ์ไม้หลากสายพันธุ์มาปลูกในพื้นที่ดินว่าง ทว่าหัวใจสำคัญของการปลูกสวนป่าคือ ความอดทนและต้องหวังผลระยะยาว 15-30 ปี หรือปลูกไว้ให้ลูกหลานเท่านั้น
มะพร้าวน้ำหอมดำเนินสะดวกมีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักมาหลายสิบปีแล้วว่า น้ำมะพร้าวมีความหอมหวานตามธรรมชาติเป็นเอกลักษณ์ที่หาไม่ได้แม้จะนำพันธุ์มะพร้าวไปปลูกในที่ดินห่างไกลออกไป เพราะดิน น้ำ และอากาศคือปัจจัยหลัก สวนมะพร้าวดำเนินฯ ส่วนใหญ่จะมีคันดินรอบสวนที่กันน้ำ เพื่อให้สามารถควบคุมระดับน้ำในสวนให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมโดยการสูบน้ำเข้าหรือออกตามความจำเป็น คันดินรอบสวนดั้งเดิมมักปลูกต้นมะม่วง ปัจจุบันปล่อยเป็นที่ดินว่างเปล่า
”ตอนเช้าประมาณ 7 โมง ผมจะมาให้อาหารปลาที่หามาเลี้ยง ส่วนใหญ่เป็นปลากินพืชไม่ใช่ปลากินเนื้อเพื่อให้ช่วยกินจอกแหนในร่องสวนช่วงเวลากลางวัน แล้วช่วงเย็นก็จะมาให้อาหารปลาอีกครั้ง” สมชาย ศิริคุม มีสวนสองแปลงติดกันแปลงละ 15 ไร่ ปลูกมะพร้าวน้ำหอมเต็ม ทว่าพื้นที่คันดินรอบสวนกลับเต็มไปด้วยไม้ไหญ่หลากหายสายพันธุ์ ลำต้นตรงมียอดพุ่งขึ้นสวยงาม
”ผมเริ่มนำพันธ์ไม้ป่ามาปลูกได้สัก 4 ปีเต็มแล้ว ใช้เวลาว่างใส่ใจดูแล จัดการควบคุมจัดทรงให้ลำต้นตั้งตรงน้ำหนักสมดุลย์ โดยการใช้ไม้ปักค้ำยันหรือเชือกผูกยึดกับต้นที่ใหญ่และแข็งแรงกว่า คอยตัดกิ่งที่งอกตามลำต้นทิ้งเพื่อไม่ให้มาแย่งอาหารและทำให้ลำต้นรกรุงรัง” สมชาย เล่าถึงความเป็นมาของสวนป่าบนคันดินรอบสวน บางช่วงมีต้นสักปลูกสวยงามตลอดแนวถนน
ต้นไม้ในสวนป่าที่สมชายนำมาปลูกได้รับแจกจากศูนย์เพาะชำกล้าไม้เขต 7 ราชบุรีของกรมป่าไม้ อาทิ สัก ยางนา แดงมะค่า สาธร พะยุง ตะเคียน มะฮอกกานี พะยอม ฯลฯ ประมาณกว่าพันต้น ปลูกคละเคล้ากันไป บริเวณโคนต้นยังสามารถปลูกกระชาย ขิง ข่า เพื่อเพิ่มรายได้
“ช่วงเวลาที่ควรนำพันธุ์ไม้มาลงดินคือ ต้นฤดูฝนที่จะช่วยลดภาระในการรดน้ำในระยะเริ่มต้นที่ต้องให้พันธุ์ไม้ได้รับน้ำเพียงพอ” สมชายแนะนำ
การปลูกไม้ป่า เป็นไม้ยืนต้นทำให้เรามีความผูกพันและเข้าใจความเป็นของธรรมชาติมากยิ่งขึ้น มองสิ่งรอบข้างเป็นบวก และช่วยให้มีอายุยืนยาวเพื่อรอคอยที่จะดูการเติบโตของต้นไม้ในอนาคต การปลูกสวนป่าเป็นกิจกรรมเสริมที่เหมาะสมสำหรับผู้ที่มีที่ดินว่างเปล่าแม้เพียงเล็กน้อย นอกจากเป็นงานอดิเรกสร้างความสดชื่นแจ่มใสให้ชีวิตแล้วยังช่วยสร้างอากาศที่ดีสำหรับหายใจและลดภาวะโลกร้อน
เล่าเรื่องและภาพ : บุญธง ก่อมงคลกูล
