“ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์” เป็นพืชที่อุตสาหกรรมอาหารสัตว์มีความต้องการต่อเนื่อง เป็นหนึ่งในวัตถุดิบอาหารโคนมที่ให้คุณค่าทางโภชนาการสูง ขณะที่การผลิตยังไม่เพียงพอกับความต้องการ โดยข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ หรือข้าวโพดต้นสด
พร้อมฝัก มีอายุการเก็บเกี่ยว 70 – 85 วัน ซึ่งมีอายุน้อยกว่าการเก็บเกี่ยวข้าวโพดเลี้ยงสัตว์แบบปกติ และเพาะปลูกได้ 3 ครั้ง/ปี และเมื่อเก็บเกี่ยวแล้วสามารถนำมาหมักหรือที่เรียกว่า “ข้าวโพดช็อป” เป็นการเพิ่มมูลค่าของผลผลิต เนื่องจากเป็นที่นิยมนำไปเป็นส่วนผสมในการผลิต เป็นอาหารผสมสำเร็จรูป ที่เกิดจากการนำอาหารหยาบและอาหารข้นมาผสมกันในอัตราส่วนเหมาะสมหรือที่เรียกว่าอาหาร TMR
สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 7 ชัยนาท (สศท.7) ลงพื้นที่ติดตามผลการดำเนินงานของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปลงใหญ่ข้าวโพดช็อป ตำบลหัวลำ อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี โดยทางกลุ่มปลูกข้าวโพดต้นสดพร้อมฝักและนำไปผลิตเป็น “ข้าวโพดช็อป” จำหน่ายแบบครบวงจรเพื่อส่งจำหน่ายทั้งในประเทศและต่างประเทศ โดยกลุ่มได้มีการพัฒนาศักยภาพการผลิตอย่างต่อเนื่อง ทั้งในต้านองค์ความรู้ของสมาชิกและเกษตรกรเครือข่าย การนำเครื่องจักรเข้ามาใช้ในกระบวนการผลิต เพื่อยกระดับคุณภาพของสินค้าให้ได้มาตรฐานตรงกับความต้องการของตลาด
ทางกลุ่มเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2561 ปัจจุบันมีพื้นที่ปลูกรวม 3,000 ไร่ สมาชิกเกษตรกรและเครือข่ายรวม 227 ราย ด้านการดำเนินงานในช่วงที่ผ่านมา ทางกลุ่มได้รับการสนับสนุนเงินทุนจาก “โครงการยกระดับแปลงใหญ่”ด้วยเกษตรสมัยใหม่และเชื่อมโยงตลาดภายใต้การดำเนินงานของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เพื่อจัดซื้อเครื่องม้วนข้าวโพดหมัก รถคีบ และรถบรรทุก 6 ล้อ สำหรับใช้ในกระบวนการผลิตและขนส่ง โดยสมาชิกต้องใช้เมล็ดพันธุ์ข้าวโพดแบบเตียวกัน ซึ่งทางคณะกรรมการแปลงใหญ่จะเป็นผู้จัดหาเมล็ดพันธุ์คุณภาพเพื่อจำหน่ายให้แก่สมาชิกเพื่อเป็นการควบคุมคุณภาพของผลผลิต และเมื่อถึงระยะเวลาเก็บเกี่ยวทางกลุ่มจะจัดหารถเพื่อไปทำการเก็บเกี่ยวให้แก่สมาชิกโดยตรง
นอกจากนี้ทางกลุ่มไต้จัดทำบันทึกข้อตกลงสัญญาซื้อขาย (MOU) กับ 7 สหกรณ์ และ 1 ฟาร์ม ได้แก่สหกรณ์โคนมสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย สหกรณ์โคนมปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา สหกรณ์โคนมมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี สหกรณ์โคนมพัฒนานิคม สหกรณ์โคนมชัยบาดาล สหกรณ์โคนมท่าวุ้ง สหกรณ์โคนมหนองรี และฟาร์มโคขุน อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี ราคาเฉลี่ยในรอบปี 2564 ทางกลุ่มได้รับซื้อจากเกษตรกรในรูปของการสับบด (ข้าวโพดช็อป) เฉลี่ยอยู่ที่ 1.41 บาท/กิโลกรัม
สำหรับการส่งจำหน่ายของกลุ่มจะแบ่งเป็น 2 รูปแบบ คือ แบบบรรจุถุง ราคาถุงละ 55 บาท (ถุงขนาด 25กิโลกรัม) และแบบอัดเป็นก้อนพร้อมแล็ปพลาสติกราคาตันละ 2,700 บาท มีขนาด 70 กิโลกรัม และ 400 กิโลกรัม โดยผลผลิตส่วนใหญ่ร้อยละ 70 ส่งจำหน่ายให้กับสหกรณ์ที่ทำ MOU และผลผลิตอีกร้อยละ 30 ส่งออกตลาดต่างประเทศ ได้แก่ ญี่ปุ่น กาตาร์และเกาหลีใต้ จำหน่ายรูปแบบก้อนขนาด 400 กิโลกรัม โดยขนส่งทางเรือ
นอกจากนี้ยังมีประเทศจีนและประเทศเวียดนามให้ความสนใจและได้ติดต่อ ทำการซื้อขายกับทางกลุ่มเรียบร้อยแล้ว ด้านคุณภาพและมาตรฐานการผลิตเพื่อเป็นการรับรองคุณภาพก่อนส่งออกสินค้าทุกครั้ง
ทางกลุ่มจะนำ “ข้าวโพดช็อป”ที่ผ่านการหมักแล้ว 21 วัน ไปตรวจสอบคุณภาพที่ห้องปฏิบัติการวิเคราะห์อาหารสัตว์ ศูนย์วิจัยและพัฒนาอาหารสัตว์นครราชสีมา
นอกจากนี้ ยังมีการตรวจสอบหาสารพิษตกค้างโดยส่งไปตรวจสอบที่ บริษัท ห้องปฏิบัติการถลาง (ประเทศไทย) จำกัดสาขาขอนแก่น ซึ่งเป็นรายการทดสอบขอบข่ายการรับรองจากสำนักมาตรฐานกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ นับว่าเป็นจุดแข็งของทางกลุ่ม
ในด้านของกระบวนการผลิตที่มีคุณภาพและมาตรฐานสูง โดยระยะต่อไปทางกลุ่มมีแผนที่จะเพิ่มเครือข่ายสมาชิภ ขยายพื้นที่เพาะปลูก และเพิ่มด้านของเทคโนโลยีการผลิตเพื่อให้ผลผลิตมีคุณภาพมาตรฐานยิ่งขึ้น และเพียงพอต่อความต้องการของตลาด
ที่มาข้อมูล- สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตรที่ 7 ชัยนาท
