กรมส่งเสริมสหกรณ์ ยันกฎกระทรวง กำกับดูแลสหกรณ์ที่เสนอ ครม.เป็นเกราะป้องกันให้สหกรณ์เข้มแข็งรักษาผลประโยชน์สมาชิกสหกรณ์ พร้อมป้องกันสมาชิกสร้างหนี้สินล้นพ้นตัว
นายวิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์ กล่าวถึงกรณีสันบิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย ยื่นหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีเพื่อขอให้ชะลอการพิจารณาร่างกฎกระทรวงการบริหารจัดการและการกำกับดูแลทางการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน พ.ศ… ว่า ร่างกฎกระทรวงดังกล่าวสืบเนื่องจากคณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงตามพระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ.2562 ตามที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เสนอและส่งให้สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา ซึ่งกระทรวงเกษตรฯเสนอร่างกฎกระทรวง 5 ฉบับ ต่อมาในการหารือร่วมกันกฤษฎีกาได้พิจารณาและรวมเหลือเพียงฉบับเดียวและแก้ไขชื่อร่างกฎกระทรวงเป็น ร่างกฎกระทรวงการบริหารจัดการและกำกับดูแลทางการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน พ.ศ… ทั้งนี้ขบวนการหารือทั้งหมดในชั้นกฤษฎีกาได้มีการประชุมหารือกับทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องไม่น้อยกว่า 10 ครั้งร่วมกับสำนักงานเศรษฐกิจการคลัง และธนาคารแห่งประเทศไทย
“กฎกระทรวงที่เสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาในขณะนี้ เป็นร่างที่ประธานสันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย ประธานชุมนุมสหกรณ์ออมทรัพย์แห่งประเทศไทย จำกัด ประธานชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย จำกัด ได้รับรู้รับทราบมาโดยตลอด โดยมีการประชุมร่วมกรมส่งเสริมสหกรณ์กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง และธนาคารแห่งประเทศไทย ไม่น้อยกว่า 10 ครั้งและในการประชุมเมื่อ 26 มีนาคม 2564 การหารือได้เห็นพ้องต้องกันทุกประเด็นแล้ว จึงได้นำร่างกฎกระทรวงเสนอต่อคณะรัฐมนตรี ทั้งนี้ร่างดังกล่าวกำหนดให้มีผลบังคับใช้ แบบผ่อนคลาย บางเกณฑ์ 5 ปีบางเกณฑ์ 10 ปี เพื่อให้ระยะเวลาสหกรณ์ปรับตัว“ อธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์กล่าว
ทั้งนี้ กสส.ขอชี้แจงสาระสำคัญและเหตุผลในการกำหนดร่างกฎกระทรวงการบริหารจัดการและการกำกับดูแลทางการเงินของสหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน พ.ศ…ดังนี้
1. การนับเงินฝากที่ชุมนุมสหกรณ์ออมทรัพย์ฯเป็นสินทรัพย์สภาพคล่อง
1.1การกำหนดให้เงินฝากหรือตั๋วสัญญาใช้เงินที่ออกโดยชุมนุมสหกรณ์ออมทรัพย์ฯ นับเป็นสินทรัพย์สภาพคล่องได้ร้อยละ 50 เพราะว่าในระบบเงินฝากระหว่างสหกรณ์นั้นมีการเชื่อมโยงกันเป็นเครือข่ายหากเกิดปัญหาสภาพคล่องในสหกรณ์บางแห่งย่อมกระทบต่อสหกรณ์แห่งอื่นๆที่เกี่ยวข้องโดยปริยายเนื่องจากเป็นอุตสาหกรรมการเงินเดียวกัน
1.2 การกำหนดให้เงินฝากหรือตั๋วสัญญาใช้เงินที่ออกโดยชุมชุนสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนฯนับเป็นสินทรัพย์สภาพคล่องได้ร้อยละ 100 เนื่องจากสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนที่มีสภาพคล่องส่วนเกินจะนำเงินมากฝากชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนฯเป็นหลัก โดยมีจำนวนเงินฝากต่อแห่งมีปริมาณไม่สูง และชุมนุมฯไม่ได้นำเงินไปลงทุนแต่ละนำไปให้สมาชิกกู้ยืมเป็นหลัก จึงมีความเสี่ยงต่ำ 1.3 ผ่อนปรนการปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ใหม่ไว้ 5 ปี
2.การไม่นำค่าหุ้นมาพิจารณาก่อนประมาณการค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญนั้น เนื่องจากเงินค่าหุ้นเป็นทุนของสหกรณ์จึงไม่สามารถนำมาใช้เป็นหลักประกันการชำระหนี้ได้ เมื่อไม่สามารถใช้เป็นหลักประกันได้ จึงมาสามารถนำมาหักจากจำนวนหนี้ในการประมาณการค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญได้ อย่างไรก็ตามเมื่อสมาชิกพ้นสภาพก็สามารถนำค่าหุ้นของสมาชิกรายดังกล่าวมาหักชำระหนี้ได้
3.หลักเกณฑ์และอัตราการตั้งค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญของสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน เนื่องจากสหกรณ์ออมทรัพย์และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนเป็นสถาบันการเงิน มีวัตถุประสงค์เช่นเดียวกันดังนั้นวิธีปฏิบัติทางบัญชีควรเป็นอย่างเดียวกัน ซึ่งจะส่งผลต่อการดำเนินกิจการของสหกรณ์นั้นๆในอนาคตหากไม่ได้รับการชำระหนี้ตามกำหนด ก็จะไม่กระทบต่อผลการดำเนินการหรือกำไรในอนาคต เนื่องจากได้ตัดเป็นค่าเผื่อหนี้สงสัยจะสูญในปีปัจจุบันไว้แล้ว ซึ่งเป็นหลักความระมัดระวังให้เพียงพอต่อความเสียหายทางเงินที่เกิดขึ้นและจะเป็นผลดีในการส่งเสริมเสถียรภาพและความมั่นคงในการบริหารจัดการของสหกรณ์ในระยะยาวต่อไป ทั้งนี้กฎกระทรวงดังกล่าวได้กำหนดบทเฉพาะกาลเพื่อให้สหกรณ์มีเวลาปรับตัว 10 ปี
4.การไม่อนุญาตให้บุคคลภายนอกเป็นผู้ค้ำประกันเงินกู้สามัญของสมาชิก เนื่องจากการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์เกิดจากการดำเนินกิจกรรมระหว่างสมาชิกของสหกรณ์เป็นหลักการ กำหนดให้ผู้ค้ำประกันต้องเป็นสมาชิกของสหกรณ์นั้น เนื่องจากสหกรณ์จะทราบศักยภาพของสมาชิกผู้ค้ำประกัน ซึ่งเป็นผลดีต่อการควบคุมกิจการภายในของสหกรณ์ ดังนั้นข้อเสนอให้เพิ่มบุคคลภายนอกและบุคคลในครอบครัวเป็นผู้ค้ำประกัน จึงอาจเกิดความเสี่ยงต่อศักยภาพและการติดตามการชำระหนี้ของผู้ค้ำประกัน
5.การกำหนดเพดานอัตราดอกเบี้ยเงินรับฝากของสหกรณ์ เพื่อคุ้มครองปริมาณเงินฝากในระบบสหกรณ์ให้มีความเหมาะสมและสอดคล้องกับภาวะตลาดการเงิน และเป็นประโยชน์ต่อสมาชิกผู้กู้ เนื่องจากต้นทุนเงินให้กู้ลดลงส่งผลให้ดอกเบี้ยเงินกู้ลดลง
6.การนำข้อมูลเครดิตมาประกอบการพิจารณาให้เงินกู้ เนื่องจากเห็นว่าเป็นประโยชน์ต่อผู้ให้กู้ในการพิจารณาให้สินเชื่อได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับความสามารถในการชำระหนี้ รวมถึงความเหมาะสมในการกำหนดวงเงินให้กู้แก่สมาชิก ทั้งนี้ในการอนุมัติเงินกู้ ยังอยู่ในดุลยพินิจของผู้มีอำนาจให้กู้
7.การไม่อนุญาตให้นำเงินฌาปนกิจสงเคราะห์มาเป็นหลักประกันเงินกู้สามัญของสมาชิก เนื่องจากหลักประกันด้วยทรัพย์สินนั้นเป็นการเอาทรัพย์สินของตนวางไว้เพื่อเป็นหลักประกันชำระหนี้ จึงต้องมีอยู่ขณะทำสัญญากู้ด้วย เมื่อเงินประกันชีวิตหรือเงินฌาปนกิจสงเคราะห์ เป็นเงินที่ได้รับเนื่องจากเสียชีวิตจึงเกิดสิทธิ์เมื่อเกิดเหตุการณ์ตามเงื่อนไข ดังนั้นจึงไม่อาจนำมาเป็นหลักประกันได้
ทั้งนี้ กระบวนการมีส่วนร่วมของกระบวนการสหกรณ์ต่อร่างกฎกระทรงนั้น กรมได้มีการดำเนินการหารือด้วยกันหลายครั้งต่อเนื่อง ทั้งก่อนยกร่างและภายหลังที่ครม.เห็นชอบในหลักการ อาทิ การประชุมรับฟังความเห็นก่อนยกร่างฯในวันที่ 2 พ.ค. 62 การเปิดรับฟังทางเว็ปไซด์ของกสส. ระหว่างวันที่ 3-31 พ.ค. 62 และการเปิดประชุมทางไกลผ่านระบบVideo Conference ทั่วประเทศระหว่างวันที่ 14-15 พ.ค. 62 และ 5 ก.พ.63 กรมส่งเสริมสหกรณ์จัดประชุมหารือร่างกฎกระทรวง 5 ฉบับระหว่างขบวนการสหกรณ์
และจากนั้นคณะรัฐมนตรีได้อนุมัติหลักการร่างกฎกระทรวงตามมาตรา 89/2 เมื่อ 6 ต.ค.63 สำหรับภายหลังที่ครม.เห็นชอบหลักการได้มีการหารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ทั้งกรมส่งเสริมสหกรณ์ กรมตรวจบัญชีสหกรณ์ ประธานสันนิบาตสหกรณ์แห่งประเทศไทย ประธานชุมนุมสหกรณ์ออมทรัพย์แห่งประเทศไทย ประธานชุมนุมสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยนแห่งประเทศไทย สำนักงานเศรษฐกิจการคลังธนาคารแห่งประเทศไทย คณะกรรมการกฤษฎีกา จำนวน 8 ครั้ง ตั้งแต่ปี 2563 ประกอบด้วย ครั้งที่ 1 วันที่ 9 พ.ย./ครั้งที่ 2 วันที่17 พ.ย. /ครั้งที่ 3 วันที่24 พ.ย. /ครั้งที่ 4 วันที่ 1 ธ.ค. /ครั้งที่ 5วันที่ 14 ธ.ค. /ครั้ง 6 วันที่15 ธ.ค.2563 /และครั้งที่ 7 วันที่14 ม.ค.64 /ครั้งที่ 8 วันที่ 26 มี.ค. 64 และเมื่อ 26 มี.ค.64 ที่ประชุมได้เห็นพ้องต้องกันในทุกประเด็น
จากนั้น กสส.ได้หารือกับขบวนการสหกรณ์อีกครั้งวันที่ 9 มิ.ย. 64 นอกจากนี้ยังได้มีการหารือร่วมกันทุกฝ่ายต่อเนื่องอีก 4 ครั้งผ่านการประชุมสื่ออิเลกทรอนิกส์ เพื่อพิจารณาข้อสังเกตเพิ่มเติมที่ได้รับจากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี ระหว่างวันที่ 19 และ 26 ต.ค.และในวันที่ 11 และ 18 พ.ย.64
