“กาแฟเมืองกระบี่” (Muang Krabi Coffee) หมายถึง กาแฟโรบัสต้า สายพันธุ์พื้นเมือง ที่ปลูกบนพื้นที่ราบหรือที่ราบเชิงเขาที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง ด้วยกรรมวิธีการผลิตมาตรฐานเป็นกาแฟสาร กาแฟคั่วและกาแฟคั่วบด มีค่าคาเฟอีน ร้อยละ 1.5 – 4 ของน้ำหนัก รสชาติขม เข้มข้น และกลมกล่อมเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่ผลิตในเขตพื้นที่จังหวัดกระบี่ ทั้งนี้กรมทรัพย์สินทางปัญญา ประกาศให้ขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ ( GI ) “กาแฟเมืองกระบี่” เมื่อปี 2562
วัตถุดิบ
ต้นพันธุ์กาแฟที่เกษตรกรจะนำมาปลูกต้องเป็นต้นพันธุ์กาแฟโรบัสต้า สายพันธุ์พื้นเมือง จากอำเภอคลองท่อม อำเภอลำทับ และอำเภอปลายพระยา จังหวัดกระบี่
การเพาะต้นกล้าและการปลูก
(1) คัดเลือกเมล็ดพันธุ์กาแฟโรบัสต้าจากต้นที่สมบูรณ์ให้ผลผลิตสูงและมีอัตราการงอกของเมล็ดสูงนำมาเพาะเมล็ดในแปลงที่เตรียมไว้ รดน้ำทุกวัน
(2) เมื่อต้นกล้ากาแฟมีอายุ 6 – 8 เดือน หรือมีใบจริง 6 – 8 คู่ คัดเลือกเฉพาะต้นกล้าที่สมบูรณ์แข็งแรง ปราศจากโรคและแมลงไปปลูก
(3) การปลูกที่เหมาะสมควรปลูกในช่วงต้นฤดูฝน พื้นที่ที่เหมาะสมควรปลูกบนพื้นที่เชิงเขา พื้นที่ราบ ไม่มีน้ำท่วมขัง มีการทำร่มเงา หรือปลูกภายใต้พืชที่ให้ร่มเงา และมีความสูงจากระดับน้ำทะเลไม่เกิน 700 เมตร
(4) ขุดหลุมปลูกที่ความลึกในช่วง 30 – 45 เซนติเมตร ความกว้างของหลุมปลูกควรมีขนาดใหญ่กว่าถุงเพาะชำด้นกล้ากาแฟเล็กน้อย ระยะห่างระหว่างแถว 3 x 3 เมตร หรือ 4 x 4 เมตร หรือตามความเหมาะสมของแต่ละพื้นที่
(5) รองก้นหลุมด้วยปุ๋ยอินทรีย์ ก่อนปลูกต้นกล้ากาแฟ
การดูแลรักษา
(1) ใส่ปุ๋ยบำรุงต้น ใบ ดอก และผล ตามความเหมาะสมของฤดูต่างๆ ในรอบปี
(2) การตัดแต่งกิ่ง ควรตัดแต่งกิ่งหลังให้ผลผลิต หรือช่วงก่อนให้ผลผลิตตามความเหมาะสม
(3) คลุมโคนต้นด้วยเศษหญ้าหรือเศษใบไม้เพื่อรักษาความชื้นในช่วงแล้ง
(4) สำรวจและหมั่นป้องกันกำจัดโรคและแมลงศัตรูกาแฟ
การเก็บเกี่ยว
(1) ช่วงระยะเวลาเก็บเกี่ยว ตั้งแต่เดือนตุลาคม – กุมภาพันธ์ ของทุกปี
(2) เก็บเกี่ยวเฉพาะผลกาแฟสดแก่ที่มีสีแดง หรือสีส้ม หรือระยะความสุกร้อยละ 90 ของทั้งผลด้วยมือเท่านั้นในช่วงเช้าทีละผล ควรปูผ้าใบบริเวณใต้ต้นกาแฟในระหว่างเก็บเกี่ยว เพื่อป้องกันการปนกับผลกาแฟสุกเก่าที่หล่นใต้ต้น
การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว
ผลกาแฟสดที่เก็บจากต้นต้องนำมาแปรรูปหรือผ่านกระบวนการหลังการเก็บเกี่ยวภายใน 24 ชั่วโมงและถุงหรือกระสอบที่บรรจุผลกาแฟสดไม่ควรมัดปากถุงหรือกระสอบจนแน่น เนื่องจากจะทำให้เกิดการหมัก
ลักษณะภูมิประเทศ
จังหวัดกระบี่เป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ในภาคใต้ มีสภาพประกอบด้วยเทือกเขายาวทอดตัวไปในแนวทิศเหนือใต้ สลับกับสภาพพื้นที่แบบลูกคลื่นลอนลาดแลและลอนชัน มีที่ราบชายฝั่งทะเลด้านตะวันตก บริเวณทางตอนใต้มีสภาพภูมิประเทศเป็นภูเขากระจัดกระจายสลับกับพื้นที่แบบลูกคลื่น บริเวณทางตอนใต้สุดและคะวันตกเฉียงใต้ มีสภาพพื้นที่เป็นแบบลูกคลื่นลอนลาดจนถึงค่อนข้างราบเรียบ มีภูเขาสูงต่ำสลับกันไป และตั้งอยู่ในระดับความสูงที่ต่ำกว่าระดับน้ำทะเล 800 เมตร สภาพดินเป็น
ดินร่วนสีแดงปนทราย มีความอุดมสมบูรณ์สูง การถ่ายเทและระบายน้ำได้ดี มีธาตุโพแทสเซียมอยู่สูง ค่า pH 5.5 – 6.5
สภาพภูมิอากาศ
จังหวัดกระบี่มีสภาพภูมิอากาศแบ่งออกเป็น 3 ฤดู ได้แก่ ฤดูร้อน อากาศไม่ร้อนจัด(กลางเดือนกุมภาพันธ์ – กลางเดือนพฤษภาคม) ฤดูฝน มีฝนตกชุก การกระจายตัวของฝนสม่ำเสมอไม่น้อยกว่า 7 เดือน ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยไม่น้อยกว่า 1,500 มิลลิเมตรต่อปี (กลางเดือนพฤษภาคม – กลางเดือนตุลาคม) ฤดูหนาว อากาศไม่หนาวจัด (กลางเดือนดุลาคม – กลางเดือนกุมภาพันธ์) อุณหภูมิตลอดปีเฉลี่ย 25-32 องศาเซลเซียส ความขึ้นสัมพัทธ์เฉลี่ย 84.91 ประกอบกับมีช่วงแล้งประมาณ 8 – 10 สัปดาห์ เพื่อนำสู่กระบวนการออกดอกของกาแฟ ด้วยสภาพภูมิประเทศกับภูมิอากาศ ระดับความสูง และแร่ธาตุในดินดังกล่าว ทำให้ได้กาแฟเมืองกระบี่ที่มีคุณภาพดี
ประวัติความเป็นมา
จังหวัดกระบี่เป็นแหล่งชุมชนโบราณที่เก่าแก่มากแห่งหนึ่งในประเทศไทย ตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์และต่อเนื่องมาจนถึงสมัยประวัติศาสตร์ จากข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับชื่อเมืองกระบี่อาจมาจากความหมายที่แปลว่าดาบ เนื่องจากมีตำนานเล่าสืบต่อกันมาเกี่ยวกับการขุดพบมีดดาบโบราณก่อนสร้างเมืองกระบี่ ตามคำบอกเล่ากาแฟเริ่มปลูกครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ. 2515 บนพื้นที่หมู่บ้านแผ่นดินแสมอ อำเภอคลองท่อม และตำบลดินแดง อำเภอลำทับ จังหวัดกระบี่ จากชาวบ้านที่ย้ายถิ่นฐานมาจากจังหวัดสุราษฎร์ธานีและจังหวัดนครศรีธรรมราช ซึ่งนำเมล็ดพันธุ์มาด้วย เนื่องจากเห็นว่าบนพื้นที่ดังกล่าวไม่เคยปลูกพืชอะไรมาก่อนทำให้พื้นที่มีความอุดมสมบูรณ์สูง และได้ให้ผลผลิตกาแฟเมื่อปี พ.ศ. 2523 จนถึงปัจจุบันชมชนได้รวมเป็นวิสาหกิจชุมชน และนำกาแฟโรบัสต้า สายพันธุ์พื้นเมือง มาแปรรูปเป็นกาแฟสาร กาแฟคั่ว และบด จากความเป็นเอกลักษณ์ของรสชาติ ทำให้ผลิตภัณฑ์ได้รับรางวัลโอทอป 5 ดาว และชื่อ กาแฟเมืองกระบี่
ขอบเขตที่ตั้งแหล่งภูมิศาสตร์
ขอบเขตพื้นที่การผลิดกาแฟเมืองกระบี่ ครอบคลุมพื้นที่ทั้ง 8 อำเภอ ของจังหวัดกระบี่ ได้แก่ อำเภอกระบี่ อำเภออ่าวลึก อำเภอปลายพระยา อำเภอคลองท่อม อำเภอเกาะล้นตา อำเภอลำทับ อำเภอเหนือคลองและอำเภอเขาพนม
