วันที่ 11 พ.ค. 2567 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ออกแถลงการณ์ร่วมเรื่องการแก้ไขปัญหาสัตว์ทะเลหายาก (พะยูน) เสียชีวิต โดยระบุว่าจากกรณีที่ได้เกิดสถานการณ์สัตว์ทะเลหายาก (พะยูน) มีอัตราการเสียชีวิตเป็นจำนวนมากและถี่ขึ้นในพื้นที่ทางฝั่งทะเลทางด้านอันดามัน บริเวณจังหวัดสตูล ตรัง กระบี่ พังงา ภูเก็ต และระนอง
พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้มอบหมายให้กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ร่วมกันแก้ไขปัญหาต่อสถานการณ์ดังกล่าว
โดยเบื้องต้นขอชี้แจงให้ทราบว่า พะยูนเป็นสัตว์ป่าสงวนลำดับที่ 6 ตาม พ.ร.บ. สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าพ.ศ. 2562 โดยพะยูนพบเห็นได้มากที่จังหวัดตรัง บริเวณเกาะลิบง เกาะมุกด์ จังหวัดกระบี่ เกาะปู เกาะจำ เกาะศรีบอยา เกาะลันตา และพื้นที่ตามแนวชายฝั่งทะเล จากอดีตที่ผ่านมา พบว่าพะยูนได้เสียชีวิตทั้งจากการเจ็บป่วยตามธรรมชาติ จากการต่อสู้กันเองระหว่างพะยูนด้วยกัน การติดเครื่องมือประมงโดยบังเอิญ หรือถูกเรือชนหรือถูกใบจักรเรือฟัน และสถานการณ์ในปัจจุบันสืบเนื่องจากสภาวะโลกร้อน ทำให้แหล่งหญ้าทะเลเกิดการเสื่อมโทรมและสูญหายเป็นจำนวนมาก ทำให้พะยูนบางส่วนที่อาศัยอยู่บริเวณจังหวัดตรัง และจังหวัดกระบี่ มีการเคลื่อนย้ายถิ่นไปหากินแหล่งหญ้าทะเลตามแนวชายฝั่งในพื้นที่จังหวัดอื่น ๆใกล้เคียง
จำนวนพะยูนที่เพิ่มมากขึ้นจากการอพยพย้ายถิ่น ยังไม่มีการปรับตัวที่ดีพอ ประกอบกับปริมาณการสัญจรทางน้ำ และกิจกรรมประมงที่มีมากในพื้นที่ โดยเฉพาะบริเวณอ่าวพังงา ส่งผลให้พะยูนมีอัตราการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุทางน้ำ และอุปกรณ์ทางการประมงมากขึ้น
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง จึงขอแจ้งแนวทางการป้องกันและแก้ไขปัญหาการเสียชีวิตจากอุบัติเหตุของพะยูน ในพื้นที่การแพร่กระจายของพะยูน และแหล่งหญ้าทะเล บริเวณอ่าวพังงา จำนวน 11 พื้นที่ ได้แก่ 1) อ่าวตังเข็น ภูเก็ต 2) อ่าวป่าคลอก ภูเก็ต 3) อ่าวบ้านคลองเคียน พังงา 4) เกาะหมาก พังงา 5) ช่องหลาด เกาะยาว พังงา 6) อ่าวท่าปอม กระบี่ 7) อ่าวนาง กระบี่ 8) อ่าวน้ำเมา กระบี่ 9) เกาะศรีบอยา เกาะปู กระบี่ 10) เกาะลันตา กระบี่ และ 11) แหลมไทร กระบี่ โดยมีมาตรการดังนี้
1.หากมีการพบเห็นพะยูนได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตให้โทรฯ แจ้งสายด่วนหมายเลข 1362 กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช จะประสานเจ้าหน้าที่ในบริเวณใกล้เคียง ไปช่วยเหลือเพื่อนำส่งศูนย์ช่วยเหลือสัตว์ทะเลหายาก กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ที่มีอยู่ในพื้นที่
2.ให้ผู้ประกอบการท่องเที่ยวและประชาชนที่ใช้ยานพาหนะในการสัญจรทางน้ำ เดินเรือตามแนวร่องน้ำหลัก โดยขอความร่วมมืองดการเดินเรือในบริเวณแหล่งหญ้าทะเล และหากจำเป็นต้องเดินเรือผ่านแนวเขตหญ้าทะเล ให้ใช้ความเร็วไม่เกิน3 น๊อต และไม่เกิน 20 น๊อต ในพื้นที่ชายฝั่งที่เป็นเขตการแพร่กระจายพะยูน
3.ประชาชนที่ประกอบอาชีพประมง ในพื้นที่หญ้าทะเลและแหล่งแพร่กระจายของพะยูน ขอความร่วมมือหมั่นตรวจเช็กดูแลเฝ้าระวังเครื่องมือประมงขณะทำการอย่างต่อเนื่อง หรือควรหลีกเลี่ยงการทำประมงในพื้นที่ดังกล่าว
อนึ่ง กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง จะดำเนินมาตรการตามกฎหมายและระเบียบอย่างเคร่งครัด เพื่อให้เกิดการอนุรักษ์และคุ้มครองพะยูนซึ่งเป็นสัตว์ป่าสงวน โดยบังคับใช้มาตรการปิดการท่องเที่ยวและกันพื้นที่เข้าออกในเขตอุทยานแห่งชาติ เขตอนุรักษ์สัตว์ป่า และพื้นที่คุ้มครองทางทะเล หากพบว่ากิจกรรมจากการท่องเที่ยว หรือนำเที่ยว หรือการประมง เป็นสาเหตุการตายของพะยูน ทั้งนี้ ได้สั่งการให้หน่วยในสังกัดดำเนินการประชาสัมพันธ์ให้ผู้ประกอบการ และประชาชนที่ใช้ประโยชน์ในพื้นที่ทางทะเลและชายฝั่งให้ทราบ ถึงแนวทางป้องกันและช่วยเหลือพะยูนต่อไปแล้ว
