พุทราจีน เป็นชื่อของยาสมุนไพรจีน ที่มีลักษณะเป็นผลไม้แห้งสีแดงคล้ำ ผิวขรุขระ มีขนาดพอๆ กับลูกองุ่นสด ซึ่งคนไทยคุ้นเคยกันมานานไม่น้อยกว่า 50 ปี สมัยก่อนมีขายเฉพาะที่เยาวราช เพราะต้องสั่งเข้ามาจากประเทศจีน แต่ปัจจุบันหาซื้อได้ง่ายตามห้างสรรพสินค้าทั่วไป
สำหรับชาวจีนนั้นพุทราจีนเป็นผลไม้มงคล เปรียบได้กับความรุ่งเรือง ความอุดมสมบูรณ์ จึงมักนำมาทำอาหารในงานมงคลต่างๆ เรียกได้ว่าเป็นยาอายุวัฒนะประจำบ้านก็ได้ เพราะหาง่าย ทำอาหารได้ทั้งคาวหวานหลายชนิด และเป็นส่วนผสมในตำหรับยาสมุนไพรจีนอีกมากมาย
พุทราจีน มีฤทธิ์อุ่น เหมาะสำหรับผู้สูงอายุหรือคนที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป รวมถึงคนที่รู้สึกอ่อนเพลีย เพราะช่วยบำรุงม้ามและกระเพาะอาหาร ทำให้ระบบย่อยอาหารดีขึ้น ทำให้ร่างกายมีกำลัง กระฉับกระเฉง ช่วยบำรุง ตับและไตให้ทำงานดีขึ้น ช่วยขับปัสสาวะ ช่วยให้ไขมันในเส้นเลือดลดน้อยลง การหมุนเวียนของเลือดดีขึ้น ช่วยป้องกันโรคที่เกี่ยวข้องกับความดันและการอุดตันของเส้นเลือด เช่น หลอดเลือดหัวใจ หรือเส้นเลือดในสมองตีบ นอกจากนี้เม็ดพุทราจีนยังมีสารต้านอนุมูลอิสระและมีวิตามินชนิดต่างๆ ที่ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน บำรุงประสาท ช่วยให้คนที่นอนไม่หลับ ผ่อนคลายและนอนหลับได้ง่ายขึ้น
อันที่จริงแล้วเม็ดพุทราจีน ก็คือผลพุทราที่นำมาตากแห้งเพื่อถนอมอาหาร หรือใช้เป็นยาสมุนไพรจีน อีกทั้งต้องสั่งนำเข้ามาจากเมืองจีน ดังนั้นจึงมีชื่อเรียกติดปากกันว่าพุทราจีน และในสมัยก่อนบ้านเรา มีแต่พุทราพันธุ์ท้องถิ่น ซึ่งก็เรียกชื่อว่า พุทราเฉยๆ มีรสชาติเปรี้ยวฝาดอมหวาน นิยมทานผลสดหรือพุทราเชื่อม เราจึงแบ่งชื่อเรียกกันได้ชัดเจน ระหว่าง พุทรา ซึ่งเป็นผลสด และ พุทราจีน ซึ่งเป็นสมุนไพร
แต่ในช่วงเวลาหลายสิบปีที่ผ่านมา ก็มีการนำเอาสายพันธุ์พุทราจาก จีน อินเดีย หรือใต้หวัน หลายๆ สายพันธุ์มาพัฒนาสายพันธุ์และปลูกในบ้านเรามากขึ้น เช่น พุทรา พันธุ์นมสด พันธุ์บอมเบย์ พันธุ์น้ำผึ้ง พันธุ์แอปเปิ้ล ฯลฯ ซึ่งพุทราเหล่านี้มีรสชาติอร่อยขึ้น นิยมทานผลสด แต่หากนำมาตากแห้ง หรือ อบแห้ง ก็จะได้ เม็ดพุทราจีน ที่เป็นยาสมุนไพร และ มีสรรพคุณเหมือนกันนั่นเอง
นอกจากนี้ในช่วงระยะหลังมี พุทราจีน ชนิดใหม่ขึ้นมาคือ พุทราจีนชนิดผลสด นำเข้าจากประเทศจีน ซึ่งได้รับกระแสนิยมอย่างมาก บางคนเรียกว่าพุทราจีนช็อคโกแลต รสหวานกรอบอร่อยไม่ฝาด ราคาประมาณ 200 บาทขึ้นไปต่อกิโลกรัม เป็นสายพันธุ์ที่ยังไม่สามารถปลูกได้ในประเทศไทย แต่ปลูกได้ที่ญี่ปุ่นและเกาหลีใต้ ซึ่งมีอากาศหนาวเย็นเป็นส่วนมาก ทำให้เกษตรกรให้ความสนใจ เผื่อว่าจะปลูกในบ้านเราได้เหมือนพันธุ์อื่นๆ มีคนที่สั่งนำเข้ากล้าพันธุ์มาจากจีนหรือนำเมล็ดผลสดมาทดลองปลูก และมีการนำกล้าพันธุ์มาประกาศขาย ให้ผู้ที่สนใจซื้อไปทดลองปลูกในราคาแพงมาก ใครสนใจอาจหามาลองปลูกศึกษากันดู
